[18/4/2022]

Κριτική ανάγνωση του Νέου Προγράμματος Σπουδών για την Ιστορία (ΠΣΙ Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, ΦΕΚ 1963/14-5-2021)

Κυριακή Φαρδή, Μέλος ΕΔΙΠ-PhD Ιστορίας και Διδακτικής της Ιστορίας

Περίληψη

Η παρούσα εργασία αποτελεί μία μελέτη του Προγράμματος Σπουδών Ιστορίας (ΦΕΚ 1963/14-5-2021) με τη μέθοδο της κριτικής ανάλυσης λόγου (Critical Discourse Analysis, CDA) και την παρατήρηση. Οι στόχοι αυτής της εργασίας είναι η συλλογή ποιοτικών δεδομένων μετά από συστηματική μελέτη του προγράμματος σπουδών, η διαπραγμάτευση της έννοιας της «ιστορικής σκέψης» όπως εκφράζεται στη σύγχρονη βιβλιογραφία και στο συγκεκριμένο πρόγραμμα, η αποτύπωση βασικών στοιχείων της «φιλοσοφίας» του. Η υπόθεση εργασίας αυτής της μελέτης υποστηρίζει ότι το Πρόγραμμα Σπουδών Ιστορίας (2021) περιέχει μία βασική «δομική σύγκρουση», αρχών, αξιών και στόχων. Για να δοκιμαστεί αυτή η υπόθεση μελετάται ο τρόπος με τον οποίο ενσωματώνονται στο πρόγραμμα σπουδών τρία βασικά στοιχεία της σύγχρονης ιστορικής σκέψης. Αυτά είναι: α) οι ιστορικές έννοιες, β) οι κοινωνικές αναπαραστάσεις και γ) η ιστορική συνείδηση. Εντοπίζονται λέξεις, εκφράσεις και το συγκείμενο, το πλαίσιο του λόγου, μέσα στο οποίο εμφανίζονται αυτά τα στοιχεία και διερευνώνται οι σχέσεις που αναπτύσσονται ανάμεσα στα στοιχεία της ιστορικής σκέψης. Επιβεβαιώνεται ότι στον λόγο του προγράμματος σπουδών αναπτύσσονται ιεραρχικές σχέσεις ανάμεσα στις έννοιες και τις κοινωνικές αναπαραστάσεις με αποτέλεσμα να επικρατεί η άποψη διαμόρφωσης παραδοσιακής ιστορικής συνείδησης στους μαθητές και στις μαθήτριες ως έκφραση της «φιλοσοφίας» του. Συμπερασματικά, η αρχική υπόθεση εργασίας επιβεβαιώνεται.

Δεν επιτρέπεται η αναδημοσίευση, ολική, μερική ή περιληπτική αναπαραγωγή, η κατά παράφραση ή διασκευή των κειμένων που περιέχονται στο τεύχος με οποιονδήποτε τρόπο (ηλεκτρονικό, μηχανικό, φωτοτυπικό, ηχογράφησης ή άλλο), χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια του εκδότη.