"Η κουλτούρα προηγείται των άλλων εξελίξεων και διαμορφώνει ένα πλαίσιο για την ανάδειξη της ετερότητας."
Από τη συνέντευξη του Δημήτρη Τζιόβα στον Κώστα Αγγελάκο
[20/03/2023]
Λογοτεχνική Νέα Παιδεία, τεύχος 3: Φύλο, στερεότυπα, ετερότητες, εκπαίδευση
Συνέντευξη του Δημήτρη Τζιόβα, Professor Emeritus of Modern Greek Studies στο University of Birmingham, στον Κώστα Αγγελάκο, Καθηγητή στο Τμήμα Ιστορίας του Ιονίου Πανεπιστημίου, διευθυντή του περιοδικού Νέα Παιδεία.
"Η κουλτούρα προηγείται των άλλων εξελίξεων και διαμορφώνει ένα πλαίσιο για την ανάδειξη της ετερότητας"
Η Λογοτεχνία στο Πανεπιστήμιο
Το σχολείο στη σύγχρονη λογοτεχνία
Το σχολείο ως καταφύγιο μέσα από τα κείμενα Χάρι Πότερ και η φιλοσοφική λίθος, Μυστικό καταφύγιο, Μις Πέρεγκριν-Στέγη για ασυνήθιστα παιδιά, Κοραλλιογενής ύφαλος και Μπρούντζος και Ηλιοτρόπιο.
Γράφει η Αγγελική Δαρλάση
"Από την πληθώρα των βιβλίων της ξένης πεζογραφίας που έχουν κεντρικό θέμα το σχολείο (μαθητές, δάσκαλοι, εκπαιδευτική διαδικασία...), επιλέγουμε τέσσερα, τα οποία προσπαθούν καθένα με τον δικό του τρόπο να ρίξουν φως σ΄ αυτή την τόσο δύσκολη και ταυτόχρονα γοητευτική διαδικασία που είναι η σχολική μάθηση."
"Ο δικός μας Μιχαλιός άνοιξε την πόρτα, χαμήλωσε το κεφάλι (πού το βρήκε τόσο μπόι ο αθεόφοβος!) και άραξε το πελώριο κορμί του σε δυο ξύλινες καρέκλες. Έκανα τις απαραίτητες συστάσεις, ποιος είναι, από πού μας έρχεται και γιατί μας κουβαλήθηκε μια τέτοια μέρα. Εκείνος σιωπηλός, κοίταζε τα τρύπια του άρβυλα, κοκκινίζοντας από ντροπή."
"Κάθε βράδυ γραφιάς, αλλά κάθε πρωί δάσκαλος. Κι αυτή ήταν η μαγεία. [...] Ο πιο σημαντικός σκοπός του δασκάλου Μουντέ ήταν η κραταίωση της αγάπης και συχνά υπενθύμιζε στους μαθητές του ότι: «Το μίσος το ίδιο, να δείτε, θα στραφεί κάποτε εναντίον του μίσους»."
"κυκλοτερής παλίρροια το σχολικό έτος
ποιοι μιλούν πίσω από τη μάσκα; φέτος ασφυξία
πέρυσι Μεακούτεκυρία;"
"Η μελέτη της Βενετίας Αποστολίδου (Η Λογοτεχνία στο Πανεπιστήμιο) αποτελεί εξαιρετική αφορμή για ανακίνηση της συζήτησης γύρω από το περιεχόμενο και την κοινωνική λειτουργία της ΝΕΦ. Το βιβλίο επικεντρώνεται στα χρόνια διαμόρφωσης της «νεαρής» επιστήμης (δεν έχει ακόμη συμπληρώσει έναν αιώνα αυτόνομης ζωής) στις Φιλοσοφικές Σχολές της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης. Εντάσσοντας τη μελέτη στο πεδίο της Ιστορίας των Θεσμών (Institutional History), η συγγραφέας ακολουθεί μια πολύ ενδιαφέρουσα μεθοδολογία καθώς δομεί το βιβλίο σε ανθρωποκεντρική βάση, τονίζοντας τον ρόλο των προσώπων."
"Γιατί ο στόχος μου από την πρώτη ώρα που πάτησα σε σχολική τάξη ήταν να σου ανοίξω το δρόμο στο βιβλίο. Η φιλαναγνωσία. Αυτό μόνο είχα να σου προσφέρω. Να σε οδηγήσω, όσο πιο εξοπλισμένο μπορούσα, στο βιβλίο και στην ανάγνωση.Για να βρίσκεις μόνος σου «τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεσαι για να διαμορφώσεις έναν ανεξάρτητο χαρακτήρα»."
"Το σχολείο δεν έπαψε ποτέ να αποτελεί πεδίο αφηγηματικής ανάπλασης για τη νεοελληνική πεζογραφία. [...] Η σχολική πραγματικότητα ενδιαφέρει για δύο, βασικά, λόγους την πεζογραφία μας: αφενός ως διερεύνηση της μύχιας και ιδιωτικής «πατρίδας» των παιδικών και εφηβικών χρόνων της διαμόρφωσης των συγγραφέων, αφετέρου ως μικρογραφία της κοινωνίας, τόπος γέννησης αλλά και συχνά ακύρωσης κάθε ελπίδας για το μέλλον."
Βιβλιοκριτική του μυθιστορήματος του Παναγιώτη Χατζημωυσιάδη, Το χιόνι των Αγράφων, από τον Δημήτρη Χριστόπουλο.
Σκέψεις με αφορμή την έκδοση του βιβλίου: Η Παιδαγωγική της αξιολόγησης, ΙΝΕ/ΓΣΣΕ, Αθήνα 2021.
«Δεν πιστεύω στην αγάπη μεταξύ γυναικών και ανδρών, μεταξύ ανθρώπινων υπάρξεων, αν δεν είμαστε ικανοί να αγαπήσουμε τον κόσμο. Η Οικολογία έχει αποκτήσει τεράστια σημασία στο τέλος του αιώνα. Πρέπει να είναι παρούσα σε κάθε ριζοσπαστική, κριτική και απελευθερωτική εκπαιδευτική πρακτική....[η οποία θα έχει ως στόχο] τη δημιουργία ενός κόσμου στον οποίο θα είναι πιο εύκολο να αγαπήσουμε.»
Paulo Freire
Λογοτεχνική Νέα Παιδεία - τεύχος 1 - Νοέμβριος 2021
Αφιέρωμα: Λογοτεχνία και Οικολογία
"Το να μορφωνόμαστε σημαίνει να αμφισβητούμε, να υποψιαζόμαστε, να αγωνιζόμαστε, να παίρνουμε θέση, να είμαστε παρόντες στον κόσμο. Το να μορφωνόμαστε σημαίνει να μην είμαστε απαθείς. Δεν σημαίνει να επαναλαμβάνουμε υποτακτικά ό,τι έγινε στο παρελθόν, να επιλέγουμε την ασφάλεια της άνεσης, μέσω της πίστης στην παράδοση· ή, αντιθέτως, να παρατηρούμε την καθεστηκυία τάξη αποφεύγοντας τον κίνδυνο μιας περιπέτειας· ούτε το να προσδοκούμε από το παρελθόν να διαμορφώσει όλο το μέλλον ή να βασιζόμαστε μόνο στο παρελθόν για να δημιουργήσουμε κάτι καινούριο." Paulo Freire
Στην πράξη, η οικοκριτική ανταποκρίνεται στη σύγχρονη περιβαλλοντική κρίση που γίνεται όλο και δυσκολότερο να αγνοήσουμε και η οποία μας φέρνει αντιμέτωπους με την ανάγκη, αρχικά, να συνειδητοποιήσουμε και, στη συνέχεια, να επαναπροσδιορίσουμε τις σχέσεις του ανθρώπου με το μη ανθρώπινο περιβάλλον, αλλά εντέλει και την ίδια την έννοια του περιβάλλοντος σε μια απόπειρα κατάλυσης του ιεραρχικού διπόλου άνθρωπος/φύση.
Δύο προτάσεις ποιητικών συλλογών με θέμα το περιβάλλον από τη Μαριγώ Αλεξοπούλου.
Γιατί καταλήγουν στην πεζογραφία ο λόγος και οι ιδέες ενός επιστήμονα και τεχνοκράτη με μεγάλη τριβή στο πεδίο της σύγχρονης οικολογίας; Μήπως γιατί η λογοτεχνία είναι ακόμη και σήμερα ο χώρος όπου κατεξοχήν οι ιδέες μπορούν να διακινούνται ερωτηματικά και ψηλαφητά, χωρίς τον δογματισμό και την ανελαστικότητα των πολιτικών και κομματικών γραμμών; Οι πολιτικές διαψεύσεις γύρω από τον ρόλο της πολιτικής οικολογίας και τη σχέση της με τη σοσιαλδημοκρατία και την Αριστερά ενισχύουν μια καταφατική απάντηση.
