[07/07/2022]
Το σχολείο στη σύγχρονη λογοτεχνία: Ο ποιητής Ματθαίος Μουντές: ο μειλίχιος δάσκαλος
Δρ Μαριγώ Αλεξοπούλου, φιλόλογος - ποιήτρια
Ο Ματθαίος Μουντές, ο Μαθιός για τους φίλους του, γεννήθηκε στη Χίο το 1935 και σπούδασε Θεολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Στην παιδική του ηλικία θησαύριζε ακατάπαυστα εμπειρίες και υλικό από παντού: από την περίοδο της Κατοχής και της προσφυγιάς, αλλά και από το οικογενειακό του περιβάλλον, περιβάλλον θαλασσινών και παπαδοδασκάλων. Από το 1961 εργάστηκε ως καθηγητής στη Σχολή Μωραΐτη. Υπήρξε, όπως έχουν γράψει, ο πιο ανορθόδοξος ορθόδοξος θεολόγος της εκπαίδευσης. Δεν υποχρέωνε τα παιδιά στην τυπική ανάγνωση του βιβλίου και στον υπομνηματισμό, ούτε στον εφιαλτικό εξαναγκασμό να χωνέψουν τα ενίοτε ηλιθιωδώς διατυπωμένα στοιχεία του. Μπορούσε να κατευνάσει τα παιδιά και παράλληλα να δώσει ένα μήνυμα στους νέους με έναν τρόπο καλοσύνης και ευφυΐας. Έτσι προχωρούσε η μόρφωση των νέων, ενώ καλλιεργούσε μαζί τους δεσμούς αίματος κι αγάπης. Χαρακτηριστικά στον λόγο του προς τους νέους γράφει:
«Τώρα δεν έχετε ανάγκη από συμβουλές. Έχετε ανάγκη από αυτογνωσία και αυτοδυναμία. Πάντα να φοβάστε εκείνους που επιμένουν να σας διδάσκουν σε πτώση κλητική» και συνεχίζει να μεταφέρει το μήνυμα της αγάπης: «Μη δείτε τον άλλο σαν αντίπαλο. Δείτε τον σαν συμπολεμιστή.» Μ’ αυτόν τον τρόπο καλλιεργούσε στις ψυχές των νέων το αίσθημα της συλλογικότητας και της φιλίας.
Ως δάσκαλος σκηνοθέτησε παραστάσεις, όχι απλώς εορταστικές, (π.χ. με μαθητές ανέβασε τη μαύρη κωμωδία του Σάφερ). Συνεργάστηκε με το ραδιόφωνο, κάνοντας πολλές εκπομπές, με σημαντικότερη την πολύ γνωστή «Αιγαίο, ρίζα και διάρκεια» που κράτησε έντεκα σχεδόν χρόνια. Συμμετείχε σε πληθώρα πολιτιστικών εκδηλώσεων με λόγιους και δημοφιλείς ηθοποιούς, κυρίως στην ιδιαίτερη πατρίδα του, τη Χίο. Έγραψε σχολικά εγχειρίδια όπως τις «Ιστορίες από την Βίβλο» με τρόπο γοητευτικό, ώστε η Γραφή να γίνει κατανοητή από τα παιδιά. Πάνω από όλα όμως καθήλωνε τους μαθητές του με τον Σικελιανό, τον Καβάφη, τον Ελύτη και άλλους. Χειραγώγησε, έτσι, εκατοντάδες νέους στο μυστήριο της ποιητικής δημιουργίας. Η ποίησή του ανθρωποκεντρική με γλώσσα σύγχρονη και δυνατή συμπληρώνει το τοπίο και την εξέλιξή του. Αν και το πρώτο του βιβλίο κυκλοφόρησε το 1957 στην πραγματικότητα αυτός έκανε την ουσιαστική του εμφάνιση το 1971 με τη συλλογή Η αντοχή των υλικών όπου τη διαπερνά τόσο η χριστιανική θρησκευτικότητα αλλά και ο σαρκασμός και η ειρωνεία μαζί με ένα τρυφερό θάμπος.
Κάθε βράδυ γραφιάς, αλλά κάθε πρωί δάσκαλος. Κι αυτή ήταν η μαγεία. «Τα παιδιά είναι το φιλοδώρημα του Θεού» γράφει χαρακτηριστικά και με αυτόν τον τρόπο πλησίαζε τους νέους και καλλιεργούσε τη δομή της ποιότητας των νέων καθώς και της ανάπτυξης της προσωπικότητάς του. Ο πιο σημαντικός σκοπός του δασκάλου Μουντέ ήταν η κραταίωση της αγάπης και συχνά υπενθύμιζε στους μαθητές του ότι: «Το μίσος το ίδιο, να δείτε, θα στραφεί κάποτε εναντίον του μίσους». Αυτή ήταν και μια καθημερινή πρακτική γιατί είχε κοντά του ανθρώπους φωτισμένους, όπως άλλοι συνάδελφοι φιλόλογοι, μαθηματικοί κτλ. καθώς και ποιητές, ηθοποιοί και ζωγράφοι κ.α. Κατόρθωνε έτσι με κυριότερα εργαλεία την Ποίηση και το Θέατρο να διαπλάσει την προσωπικότητα των νέων αφήνοντας μια παρακαταθήκη για το μέλλον, την μύηση στην ποιητική περιδιάβαση της ίδιας της ζωής αλλά και των ίδιων των στίχων.
