Μουσεία και εκπαίδευση: νέοι ρόλοι και προκλήσεις σε έναν κόσμο που αλλάζει

Δέσποινα Καλεσοπούλου, Επίκουρη Καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής, στο Τμήμα Αγωγής και Φροντίδας στην Πρώιμη Παιδική Ηλικία.

Απόσπασμα:

"Τα μουσεία αλλάζουν όπως και ο κόσμος γύρω μας. Καινούριες συνθήκες έχουν ανακύψει στην παγκόσμια ισορροπία δυνάμεων και δοκιμάζουν την ετοιμότητα και τις αντοχές μας στη σωματική και ψυχική μας υγεία, τη δημοκρατική λειτουργία των κρατών, την αυτονομία των πολιτών, την προώθηση και προάσπιση των δικαιωμάτων ευάλωτων ομάδων, τη διαχείριση της κλιματικής κρίσης και των προσφυγικών ρευμάτων, την επαναφορά και τη διαφύλαξη της ειρήνης σε όλες τις περιοχές της γης που βάλλονται από αναθεωρητικές τάσεις, μιλιταριστικές αξίες και οικονομικά συμφέροντα. Η πρωτοφανής κατάσταση της πανδημίας που βιώνουμε τα τελευταία χρόνια επέβαλε μια αναγκαστική στάση στον τρόπο ζωής που ακολουθούσαμε τις τελευταίες δεκαετίες και έδωσε τη δυνατότητα του κριτικού αναστοχασμού ως προς τις αξίες, τις προτεραιότητες και την κοινωνική μας ευθύνη. Ταυτόχρονα, λειτούργησε ως επιταχυντής για την εισαγωγή νέων μεθόδων εκπαίδευσης, συνεργασίας ή δημιουργίας πολιτιστικών προϊόντων, θέτοντας παράλληλα ηθικούς προβληματισμούς ως προς τη λειτουργία, την εμβέλεια, τη συμπεριληπτικότητα και τον αντίκτυπο των νέων αυτών ψηφιακών ή υβριδικών μορφών επαφής με τον υλικό και άυλο πολιτισμό (Levin, 2020). Η δημόσια έκθεση της ιδιωτικής σφαίρας στις ψηφιακές πλατφόρμες, η ανάδυση νέων μορφών ελέγχου και η κυριαρχία των κοινωνικών δικτύων στη διάδοση ψευδών ειδήσεων ή διαστρεβλωμένων οπτικών και στη διεξαγωγή ενός διαλόγου όχι πάντα με δημοκρατικούς όρους, έθεσαν τις δικές τους προκλήσεις για τον ρόλο που μπορούν να αναλάβουν τα μουσεία ως προς τη νηφάλια ενημέρωση των πολιτών και τη δημιουργία της αίσθησης μιας ασφαλούς κοινότητας που με σεβασμό και αλληλεγγύη αγκαλιάζει και στηρίζει όλους όσοι έχουν ανάγκη, προσφέροντας δημιουργικές διεξόδους. Τέλος, μέσα στην πρωτόγνωρη αυτή δυστοπική πραγματικότητα, η φύση έγινε η καταφυγή μας για τις κοινωνικές και ψυχολογικές δυσκολίες που ανέκυψαν και ίσως οδήγησε σε μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση ως προς την ανάγκη αλλαγής του τρόπου που σχετιζόμαστε μαζί της."

Δεν επιτρέπεται η αναδημοσίευση, ολική, μερική ή περιληπτική αναπαραγωγή, η κατά παράφραση ή διασκευή των κειμένων που περιέχονται στο τεύχος με οποιονδήποτε τρόπο (ηλεκτρονικό, μηχανικό, φωτοτυπικό, ηχογράφησης ή άλλο), χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια του εκδότη.