[31/12/2022]

Επιμόρφωση στα Νέα Προγράμματα Σπουδών: η τρίτη πράξη

Ελευθερία Παπαμανώλη

Μέσα στον Δεκέμβρη βγήκε η πρόσκληση από το ΙΕΠ για την επιμόρφωση 33.000 εκπαιδευτικών στα νέα Προγράμματα Σπουδών. Οι εκπαιδευτικοί καλούνται να κάνουν αίτηση για όσα επιμορφωτικά προγράμματα αντιστοιχούν στα μαθήματα ανάθεσης, αλλά θα επιλεγούν, για να παρακολουθήσουν ένα.

Η αναφορά στον αριθμό των επιμορφούμενων (33.000) λειτουργεί παρελκυστικά. Οι εκπαιδευτικοί που δουλεύουν αυτή τη στιγμή στα σχολεία είναι πολύ περισσότεροι, επομένως θα υπάρξει επιλογή των «τυχερών» που θα καταφέρουν να βρουν θέση σε κάποιο πρόγραμμα. Τα κριτήρια της επιλογής, όμως, δεν αναφέρονται. Αν γίνουν 50.000 αιτήσεις, τότε γιατί ο Χ. θα βρει θέση σε επιμορφωτικό πρόγραμμα, ενώ ο Ψ. όχι; Επιπλέον, δεν είναι σαφές πώς θα κατανεμηθούν οι εκπαιδευτικοί στα προγράμματα. Για παράδειγμα, ένας/μία φιλόλογος Γυμνασίου μπορεί να δηλώσει έως 4 γνωστικά αντικείμενα και ένας/μία του Λυκείου έως 6. Αν κάποιος/-α, όπως συμβαίνει συχνά, εργάζεται και σε Γυμνάσιο και σε Λύκειο, μπορεί να δηλώσει έως 10. Στη δήλωση προβλέπεται σειρά προτίμησης, όμως τι θα συμβεί αν όλοι/-ες βάλουν ως πρώτη επιλογή, για παράδειγμα, τη Νεοελληνική Γλώσσα; Ποιοι/-ες και πώς θα επιλεγούν για τα τμήματα, αφού ο αριθμός είναι συγκεκριμένος;

Οι παραπάνω προβληματισμοί δεν φαίνεται να έχουν απασχολήσει την εκπαιδευτική κοινότητα. Θα μπορούσαμε να υποθέσουμε πως δεν τους ενδιαφέρει ή ίσως και να θεωρούν περιττή τη συγκεκριμένη επιμόρφωση. Για τα νέα Προγράμματα Σπουδών έχουν γίνει συνέδρια και ημερίδες, εργαστήρια, επιμορφώσεις από Συντονιστές, από εκπονητές και επόπτες, από επιστημονικές ενώσεις. Όποιος ήθελε, μπορούσε να τα παρακολουθήσει. Αρκετοί βέβαια θα κάνουν αίτηση κυρίως για τη βεβαίωση των 36 ωρών από το ΙΕΠ, αλλά νομίζω πως ελάχιστοι προσδοκούν να επιμορφωθούν πραγματικά πάνω στα νέα Προγράμματα Σπουδών. Ειδικά σε κάποια μαθήματα που δεν υπάρχουν ούτε οι οδηγοί σπουδών, όπως είναι τα Αρχαία του Γυμνασίου, ή σε άλλα, όπου απαιτείται νέο βιβλίο, όπως στα Λατινικά, η επιμόρφωση δεν μπορεί να είναι ουσιαστική, αλλά θα αποτελεί άσκηση επί χάρτου. Όσο για το τελικό σενάριο που προβλέπεται, μπορεί και αυτό να έχει την τύχη των σεναρίων των Επιμορφωτών Β’ ή των επιμορφούμενων στην εξ αποστάσεως. Ανέβηκαν στον «Αίσωπο» και δεν εγκρίθηκαν -άρα δεν άνοιξαν για ανάγνωση και διάχυση- ποτέ.

Οι εκπαιδευτικοί, παρ’ όλ’ αυτά, δεν περιμένουμε και πολλά. Τους όρους του παιχνιδιού τους γνωρίζουμε. Άλλωστε, όπως έχει τονίσει πολλές φορές ο Γιώργος Μαυρογιώργος, «ο εκπαιδευτικός έχει αφιερώσει μια ολόκληρη ζωή στη διαπραγμάτευση και επαναδιαπραγμάτευση γνώσεων, ικανοτήτων, δεξιοτήτων, αξιών, προτύπων, στάσεων και αντιλήψεων και η διά βίου μάθηση αποτελεί συστατικό στοιχείο της εκπαιδευτικής βιογραφίας». Επομένως, αντιλαμβανόμαστε πότε μαθαίνουμε ουσιαστικά. Η εμπειρία από προηγούμενες επιμορφώσεις που οργάνωσε το ΙΕΠ, όπως αυτή για τις δεξιότητες ή για τη διαφοροποιημένη διδασκαλία, μας έχουν δείξει πως αρκεί να λειτουργούμε διεκπεραιωτικά, για να τις ολοκληρώσουμε. Γιατί δεν μπορεί, βέβαια, να θεωρηθεί επιμόρφωση η ανάγνωση έτοιμων παρουσιάσεων, οι κλειστές κάμερες και το πάτημα κουμπιών, για να πάμε στην επόμενη ενότητα.

Το πώς ακριβώς γίνεται αντιληπτή η επαγγελματική ανάπτυξη του εκπαιδευτικού από το ΙΕΠ είναι εμφανές από το πώς οργανώνει τις επιμορφώσεις, οι οποίες τύποις μόνο στηρίζουν τον εκπαιδευτικό στο να κατανοήσει τις εκπαιδευτικές αλλαγές. Φαίνεται πως παραγνωρίζεται το ότι ο/η εκπαιδευτικός βρίσκεται στο κέντρο κάθε αλλαγής και δεν υπάρχει πτυχή της εκπαιδευτικής πολιτικής που να μην συνδέεται με αυτόν/-ήν. Το να γίνονται τεχνοκρατικές επιλογές που τον απαξιώνουν και τον καθιστούν κυνηγό των βεβαιώσεων και όχι της ουσίας είναι πολιτική πράξη που λειτουργεί τελικά αντιμεταρρυθμιστικά. Το ΙΕΠ ακούει;

Η Ελευθερία Παπαμανώλη είναι Δρ. Επιστημών της Αγωγής, Ε.Κ.Π.Α., φιλόλογος στο Εσπερινό ΓΕΛ Λαυρίου. 

Δεν επιτρέπεται η αναδημοσίευση, ολική, μερική ή περιληπτική αναπαραγωγή, η κατά παράφραση ή διασκευή των κειμένων που περιέχονται στο τεύχος με οποιονδήποτε τρόπο (ηλεκτρονικό, μηχανικό, φωτοτυπικό, ηχογράφησης ή άλλο), χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια του εκδότη.