[29/12/2023]
Θωμάς Σίδερης, Τα τρένα της σιωπής. Οι «πόλεις των Εβραίων» σε Τερεζίενσταντ και Τρεμπλίνκα. Από το θέατρο του παραλόγου στην Κόλαση του Δάντη (Ταξιδευτής, Αθήνα 2023, 2η έκδοση βελτιωμένη)
Γράφει ο Γιώργος Κόκκινος
Απόσπασμα
Ο κ. Θωμάς Σίδερης ενσαρκώνει ένα σύγχρονο πρότυπο ιστορικής πρακτικής, δηλαδή διερεύνησης και κοινωνικής διάχυσης της ιστορικής γνώσης στο δημόσιο χώρο και λόγο. Υποστηρίζω ότι είναι ένας καταξιωμένος δημόσιος ιστορικός. Θα ονομάζαμε την ιστορική πρακτική στην οποία συμμετέχει «shared authority / διαμοιρασμένη εξουσία» και έχει να κάνει με τη διαδικασία παραγωγής και μεταβίβασης ιστορικών νοημάτων, τρόπων να βλέπουμε και να ερμηνεύουμε δύσβατες ή εσκεμμένα «αόρατες» περιοχές του ιστορικού παρελθόντος, χωρίς να υπάρχουν ιεραρχημένες θέσεις εκκίνησης όσων παράγουν την ιστορική γνώση. Ο όρος που χρησιμοποιώ περιγράφει επακριβώς μια διαμορφωμένη τις τελευταίες τρεις δεκαετίες κατάσταση στο πλαίσιο της οποίας οι επαγγελματίες ιστορικοί δεν διαθέτουν πλέον το μονοπώλιο της αυθεντίας και της εγκυρότητας στον εντοπισμό και τη διαχείριση της ιστορικής πληροφορίας και γνώσης, όπως και στη διαβίβασή της στους ποικίλους κοινωνικούς αποδέκτες. Στον ρευστό και κατακερματισμένο κόσμο μας οι ιεραρχίες στη συγκρότηση καθεστώτων αλήθειας δεν είναι πια ούτε εύλογες ούτε αυτονόητες, όπως ήταν έως τις τελευταίες δεκαετίες του 20ού αιώνα. Για να οδηγηθούν τα πράγματα σε αυτό το σημείο έπρεπε η λεγόμενη «ιστορία από τα κάτω» και η ιστορία των απλών-καθημερινών ανθρώπων να δώσει ώθηση σε ερευνητικές πρακτικές, όπως η προφορική ιστορία, που αποσκοπεί στη συλλογή μαρτυριών για την ανασυγκρότηση όχι τόσο ιστορικών γεγονότων όσο των τρόπων που βίωσαν και διανοήθηκαν την Ιστορία άνθρωποι που είτε αγωνίστηκαν για την αλλαγή του κόσμου (χωρίς να παίζουν ρόλο πρωταγωνιστών) είτε διέτρεξαν τον κίνδυνο να μετατραπούν σε βιομάζα αδυσώπητων γεγονότων που τους παρέσυραν στη δίνη τους.
Δεν επιτρέπεται η αναδημοσίευση, ολική, μερική ή περιληπτική αναπαραγωγή, η κατά παράφραση ή διασκευή των κειμένων που περιέχονται στο τεύχος με οποιονδήποτε τρόπο (ηλεκτρονικό, μηχανικό, φωτοτυπικό, ηχογράφησης ή άλλο), χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια του εκδότη.
