[27/12/2025]
Γονείς στα σχολεία
Πριν κάποια χρόνια διάβασα ένα πολύ εύστοχο και σατιρικό κείμενο της Λένας Παπαδημητρίου για τις «φυλές γονέων στο δημόσιο σχολείο». Το άρθρο ξεκινούσε έτσι: «Δεν θα ξεχάσω ποτέ τη συμβουλή που μου έδωσε μία αγαπημένη ιδιωτική εκπαιδευτικός, όταν η κόρη μου πήγε, πριν κάμποσα χρόνια, στην Α’ Δημοτικού: «Να σέβεσαι περισσότερο τον δάσκαλο του δημόσιου σχολείου». Τη συμβουλή –που μου δόθηκε με αφορμή μια μικρή προστριβή που παρ΄ολίγο να έχω με μια δασκάλα– την ακολούθησα έκτοτε πιστά. Με προφύλαξε από πολλές βεβιασμένες κινήσεις και με θωράκισε από την ύψιστη γονεϊκή μανία: να θεωρώ ότι το παιδί μου είναι προϊόν ευγονικής και έχει πάντα δίκιο. Διότι, αν το δει κανείς ψύχραιμα, στο ελληνικό δημόσιο σχολείο μια μεγάλη πληγή είναι, ναι, οι γονείς. (Πηγή: Protagon.gr/8-9-2019).
Δύο μεγάλες αλήθειες στο απόσπασμα. Πρώτη αλήθεια: για τους γονείς το παιδί έχει πάντα δίκιο. Ό,τι και να πούμε οι εκπαιδευτικοί, όσες αποδείξεις και αν φέρουμε στον μαινόμενο γονιό που πιστεύει πως αδικήθηκε το παιδί του, η απάντηση είναι συνήθως: «το παιδί μου ήρθε στο σπίτι κλαίγοντας και έκανα μία ώρα να το συνεφέρω. Δεν θα μου πείτε εσείς πως έφταιγε». Αν τολμήσεις να πεις πως αυτό το παιδί έκανε άλλα παιδιά να κλαίνε, παίρνεις αμέσως την απάντηση: «Δεν με νοιάζουν τα άλλα παιδιά. Το δικό μου με νοιάζει». Κάπου εκεί εμφανίζονται και από τον Σύλλογο Γονέων, για να υποστηρίξουν πάντα το παιδί, ποτέ τον εκπαιδευτικό: «Δεν μπορείτε να το κάνετε αυτό. Τα παιδιά ( μας) διαμαρτύρονται. Τα παιδιά (μας) θέλουν,… τα παιδιά (μας) θα χαρούν με… τα παιδιά (μας) θεωρούν πως…». Στη χειρότερη των περιπτώσεων φτάνει στο γραφείο της διευθύντριας ή του διευθυντή μία πολυσέλιδη αναφορά γραμμένη από δικηγόρο με την οποία απαιτούν την ηθική και έγγραφη αποκατάσταση του τέκνου τους, στο οποίο τόλμησε ο/η εκπαιδευτικός να κάνει παρατήρηση ή του φάνηκε πως το λοξοκοίταξε και άρα δεν το χωνεύει ή το τιμώρησε. Η αναφορά συνοδεύεται συνήθως από την προφορική απειλή: «θα φέρω τα κανάλια». Στην ακόμα χειρότερη, η επίθεση είναι και σωματική. Και κάπως έτσι ασχολείται με το θέμα και έχει άποψη το πανελλήνιο.
Δεύτερη αλήθεια: στο ελληνικό δημόσιο σχολείο οι γονείς είναι μία μεγάλη πληγή. Κανείς μα κανείς δεν σε έχει προετοιμάσει για το πώς να τους αντιμετωπίσεις. Στο μάθημα των Παιδαγωγικών δεν μαθαίνουμε τίποτα σχετικό. Ακόμα και οι έμπειροι συνάδελφοι δεν ξέρουν πώς να αντιδράσουν. Μια μερίδα εκπαιδευτικών, για να ησυχάσει, καταφεύγει στον λαϊκισμό: υψηλοί βαθμοί, αποφυγή παρατηρήσεων, καλόπιασμα. Άλλοι εκπαιδευτικοί βρίσκονται μόνιμα στο στόχαστρο: οι νεοφερμένοι, οι περισσότερο αυστηροί και δίκαιοι, αυτοί που θεωρούν πως το σχολείο μεταδίδει αξίες και αγαπούν τη δουλειά τους, οι ιδεαλιστές, οι ρομαντικοί, θα λέγαμε. Οι τελευταίοι βιώνουν και τη μεγαλύτερη ματαίωση και ζουν κάτω από μόνιμο στρες. Και τι ειρωνεία! Συνήθως αυτούς τους εκπαιδευτικούς θυμούνται τα παιδιά μετά από χρόνια.
Ίσως μια λύση να ήταν η προτροπή που δέχτηκε η μητέρα - δημοσιογράφος: «Να σέβεσαι περισσότερο τον δάσκαλο του δημόσιου σχολείου». Όμως, πώς θα καλλιεργηθεί αυτός ο σεβασμός, όταν οι εκπαιδευτικοί βάλλονται καθημερινά, όταν δουλεύουν με την πλάτη στον τοίχο και φοβούνται, όταν προβάλλονται ως κανόνας ατυχείς συμπεριφορές μεμονωμένων συναδέλφων, όταν η ίδια η Πολιτεία δεν σέβεται και δεν υπερασπίζεται τους λειτουργούς της; Η απαξίωση ήρθε από πάνω, υφαίνεται χρόνια τώρα κλωστή - κλωστή, κόμπο - κόμπο. Και φοβάμαι πως η κατάσταση συνεχώς θα χειροτερεύει, όσο τα σχολεία γίνονται δύο ταχυτήτων, όσο ενισχύεται η με κάθε τρόπο παρέμβαση των γονιών, όσο η κοινωνία τρέφεται από τις καταγγελίες κατά των δασκάλων των παιδιών τους και όσο δεν μπαίνουν όρια στους γονείς και στα παιδιά. Ας αντιδράσουμε συλλογικά, προτού αυτή γίνει μη αναστρέψιμη. Το χρωστάμε πρώτα από όλα στους εαυτούς μας και στα εφηβικά μας όνειρα και μετά στο μέλλον.
Ελευθερία Παπαμανώλη, φιλόλογος, Δρ Επιστημών της Αγωγής
Περιεχόμενα του τεύχους 195-196
Δείτε πληροφορίες για τη συνδρομή του 2025 στη σχετική ιστοσελίδα.
Δεν επιτρέπεται η αναδημοσίευση, ολική, μερική ή περιληπτική αναπαραγωγή, η κατά παράφραση ή διασκευή των κειμένων που περιέχονται στο τεύχος με οποιονδήποτε τρόπο (ηλεκτρονικό, μηχανικό, φωτοτυπικό, ηχογράφησης ή άλλο), χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια του εκδότη.
