[27/12/2025]
Ψηφιακότητα και ανθρωπιστικές επιστήμες: βασικές έννοιες, εργαλεία και η ανάγκη αλλαγής παραδείγματος στην εκπαίδευση
Τάσος Καπλάνης, επίκουρος καθηγητής Νεοελληνικής Φιλολογίας στο Τμήμα Φιλολογίας Α.Π.Θ.
[απόσπασμα]
"Στο παρόν άρθρο όμως συνειδητά επέλεξα να μη μιλήσω πια ειδικά για κείμενα και εκδόσεις, αλλά γενικότερα για ψηφιακότητα και ανθρωπιστικές επιστήμες, γιατί ακριβώς θεωρώ ότι η έννοια της ψηφιακότητας είναι αυτή που καθορίζει και την εποχή και τις ζωές μας. Το 2016 είχα επισημάνει ότι «πρωταρχικός στόχος του διαδικτύου ως μέσου και μάλιστα δημοκρατικού είναι η διάχυση της γνώσης σε όλες και όλους. Αυτό μας υποχρεώνει να ξανασκεφτούμε διάφορες έννοιες όπως τα πνευματικά δικαιώματα ή η έννοια της πατρότητας και της ιδιοκτησίας των κειμένων. Ο ίδιος ο παγκόσμιος ιστός μας υποχρεώνει επίσης να ξανασκεφτούμε μεταξύ άλλων τις έννοιες της ηθικής, της αισθητικής, της ταυτότητας, αλλά και της ιδιωτικότητας, του εμπορίου, του έρωτα, του ίδιου του εαυτού και του κόσμου μας». Όταν έκανα το σεμινάριο στην Κύπρο, 5 χρόνια μετά και με τη μεσολάβηση μιας πανδημίας που έστρεψε υποχρεωτικά όλον τον πλανήτη στο διαδίκτυο και την αξιοποίησή του, ισχυρίστηκα ότι μπορώ με βεβαιότητα να υποστηρίξω ότι έχουμε μεταβεί οριστικά και αμετάκλητα στην εποχή της ψηφιακότητας. Σήμερα, 4 χρόνια μετά το σεμινάριο, το τοπίο έχει και πάλι αλλάξει δραστικά εξαιτίας της Τεχνητής Νοημοσύνης (ΤΝ ή αγγλιστί ΑΙ) που έχει ήδη επιφέρει αλλαγές (η εξέλιξή της μέσα σε δυόμισι μόλις χρόνια από το δημόσιο λανσάρισμα του ChatGPT στις 30 Νοεμβρίου 2022 είναι τεράστια) και είναι βέβαιο ότι μέσα στα επόμενα 10 χρόνια ο κόσμος όπως τον γνωρίσαμε θα αλλάξει ριζικά. Για την ώρα και για τις ανάγκες αυτού εδώ του άρθρου πάντως θα θεωρήσω την ΤΝ εξέλιξη και εξάρτημα της ψηφιακότητας."
Περιεχόμενα του τεύχους 195-196
Δείτε πληροφορίες για τη συνδρομή του 2025 στη σχετική ιστοσελίδα.
Δεν επιτρέπεται η αναδημοσίευση, ολική, μερική ή περιληπτική αναπαραγωγή, η κατά παράφραση ή διασκευή των κειμένων που περιέχονται στο τεύχος με οποιονδήποτε τρόπο (ηλεκτρονικό, μηχανικό, φωτοτυπικό, ηχογράφησης ή άλλο), χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια του εκδότη.
