[28/12/2025]

Η αυτονομία της σχολικής μονάδας – Η περίπτωση των ιδιωτικών σχολείων στην Ελλάδα

Παναγιώτα Ι. Ρούνη, Διδάκτορας του Παιδαγωγικού Τμήματος Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης της Φιλοσοφικής Σχολής του Ε.Κ.Π.Α.

Περίληψη

Με το παρόν άρθρο επιχειρείται η μελέτη της δυναμικής που έχει αναπτυχθεί στο ελληνικό σύστημα εκπαίδευσης όσον αφορά στην αυτονομία των σχολικών μονάδων στο πλαίσιο των αποκεντρωτικών τάσεων που προωθούνται διεθνώς. Η σχολική αυτονομία συνδέεται με τη μεταφορά αποφασιστικών αρμοδιοτήτων για τη λειτουργία των εκπαιδευτικών οργανισμών σε τοπικό επίπεδο (διευθυντής, τοπική αυτοδιοίκηση). Ενσωματώνοντας πρακτικές από την ελεύθερη αγορά, τα αυτόνομα σχολεία ως παραγωγοί (ποιοτικών) εκπαιδευτικών προϊόντων, έχουν τη δυνατότητα ανάληψης πρωτοβουλιών, διαπραγμάτευσης, καθώς και αξιολόγησης (εσωτερικής και εξωτερικής) για την ανατροφοδότηση και τη βελτίωσή τους. Περαιτέρω η σχολική αυτονομία συνδέεται με την έννοια των αποτελεσματικών σχολείων με στόχους τις υψηλές επιδόσεις των μαθητών και την προώθηση της επαγγελματικής ανάπτυξης των εκπαιδευτικών με ευθύνη και μέριμνα της σχολικής ηγεσίας. Μέσα από την ανασκόπηση της σχετικής βιβλιογραφίας, καθώς και των συστάσεων του ΟΟΣΑ αναδεικνύονται τα χαρακτηριστικά λειτουργίας των σχολείων στην Ελλάδα, όπως και οι ανασταλτικοί παράγοντες εφαρμογής των μοντέλων σχολικής αυτονομίας που εφαρμόζονται σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο. Περαιτέρω, από τη σύγκριση των αποτελεσμάτων του διαγωνισμού PISA Ελλήνων μαθητών με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο εξάγονται συμπεράσματα σχετικά με τη συνάφεια μεταξύ σχολικής αυτονομίας και θετικών μαθησιακών αποτελεσμάτων. Τέλος, γίνεται αναφορά στα χαρακτηριστικά λειτουργίας των ιδιωτικών σχολείων στην Ελλάδα, τα οποία εμφανίζονται σε καλύτερη κατάταξη όσον αφορά στα αποτελέσματα των μαθητών τους στον διαγωνισμό, γεγονός που αποδίδεται με ορισμένα γνωρίσματα αυτονομίας των εν λόγω σχολικών μονάδων συνδυαζόμενα με την ευελιξία που τους παρέχεται από το θεσμικό πλαίσιο.

Λέξεις-κλειδιά: σχολική αυτονομία, αξιολόγηση σχολικής μονάδας, σχολική ηγεσία, ιδιωτικά σχολεία, διαγωνισμός PISA

Περιεχόμενα του τεύχους 195-196

Δείτε πληροφορίες για τη συνδρομή του 2025 στη σχετική ιστοσελίδα.

Δεν επιτρέπεται η αναδημοσίευση, ολική, μερική ή περιληπτική αναπαραγωγή, η κατά παράφραση ή διασκευή των κειμένων που περιέχονται στο τεύχος με οποιονδήποτε τρόπο (ηλεκτρονικό, μηχανικό, φωτοτυπικό, ηχογράφησης ή άλλο), χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια του εκδότη.