Ο Γιάννης Τσαρούχης σε ανύποπτο χρόνο είχε πει «στην Ελλάδα είσαι ό,τι δηλώσεις». Προφανώς η διαπίστωσή του ήταν ειρωνική για τους Έλληνες αλλά συγχρόνως διατύπωνε το  δόγμα της νέας εποχής, της μεταμοντέρνας και δεν αφορά  μόνο την Ελλάδα αλλά είναι γενικό: το δόγμα του αυτοπροσδιορισμού. Αφού «πάντων κτημάτων μέτρον άνθρωπος» κατά Πρωταγόρα κι αφού μετά το θάνατο του Θεού, που διακήρυξε ο Νίτσε, «όλα επιτρέπονται» κατά Ντοστογιέφσκι και όλα «είναι έτσι, αν έτσι νομίζετε» κατά  Πιραντέλο, ήταν πια καιρός  υπερβαίνοντας τη σχετικότητα να φτάσουμε στον αυτοπροσδιορισμό, που τείνει  να καταστεί βασικό  ανθρώπινο δικαίωμα. Το νέο δόγμα λέει ότι ο καθένας δικαιούται να αυτοπροσδιορίζεται ανάλογα με το τι θέλει, τι προτιμά, πώς νιώθει, πώς βολεύεται καλύτερα, τι τον συμφέρει περισσότερο, άσχετα από την πραγματικότητα που του έχει επιβληθεί από τη φύση ή από το νόμο χωρίς τη συγκατάθεσή του. Με λένε πχ. έτσι αλλά εγώ θέλω να με λένε αλλιώς. Γεννήθηκα και ζω εκεί αλλά εγώ προτιμώ μια άλλη χώρα, αυτήν όπου θα ζήσω καλύτερα. Μπορεί να με είπαν Μελίνα και να με ανάθρεψαν ως κορίτσι, τώρα όμως εγώ αυτοπροσδιορίζομαι ως αγόρι και θέλω να με λέτε Γιώργο, είπε στην παρέα της μια συμμαθήτρια της εγγονής μου, και μου θύμισε το Γιωργή στο Μόνο της ζωής του ταξίδιον του Βιζυηνού. Φυσικά μπορώ  να δηλώνω ηθοποιός, μουσικός, ποιητής, συγγραφέας, λογοτέχνης, επιστήμονας κτλ. άσχετα αν δε με ξέρει κανένας, άσχετα από την ποσότητα, την ποιότητα και την αξία του υποτιθέμενου έργου μου. Όπως ενώ είμαι μελαχρινός, βάφω τα μαλλιά μου ξανθά, φοράω έγχρωμους φακούς επαφής, κάνω πλαστική επέμβαση και γίνομαι κάτι άλλο καλύτερο από αυτό που είμαι από τη φύση μου, κατά τον ίδιο τρόπο μπορώ και να αυτοπροσδιορίζομαι, όπως μου αρέσει.

Το πράγμα εκ πρώτης όψεως δείχνει άκρως δημοκρατικό  και φιλάνθρωπο. Φαίνεται σαν αποκατάσταση δικαιοσύνης, σαν διόρθωση μιας φυσικής ή  κοινωνικής αδικίας, σαν μορφή θεραπείας, όπως γίνεται με την ιατρική, την αισθητική, ή την εκάστοτε προσαρμογή της νομοθεσίας στις νέες συνθήκες. Το πρόσωπο ταυτίζεται με το προσωπείο, το  είναι με  το φαίνεσθαι, το πραγματικό με το επιθυμητό. Δηλώνω ότι είμαι αυτό που επιθυμώ,  αυτό που  υποδύομαι. Βέβαια αν είμαι 1.50 και δηλώνω ψηλός και κορδώνομαι, δεν πείθω και μάλλον γελοιοποιούμαι. Συνήθως αυτούς που δηλώνουν Ναπολέοντες, βασιλιάδες και ναύαρχοι, τους οδηγούν σε ειδικά ιδρύματα, όπου μπορούν ελεύθερα να αυτοπροσδιορίζονται. Ορισμένοι όμως που διαθέτουν πραγματικές ικανότητες και τρόπους ανάδειξης  επιβάλλουν την υπεροχή  τους σημαδεύοντας τον πολιτισμό και την ιστορία, όπως πχ. ο αυθεντικός Ναπολέων και οι όμοιοί του που διαμορφώνουν το ιστορικό γίγνεσθαι και δεν αυτοπροσδιορίζονται αλλά προσδιορίζονται, κατά τα έργα, από τους άλλους. Σήμερα πάντως ο καθένας έχει το ελεύθερο να φαντασιώνεται και να είναι κατά βούληση και κατά δήλωσή του, καλλιτέχνης, δημοσιογράφος, λαϊκός αγωνιστής, προστάτης των φτωχών, τιμωρός των «κακών», σωτήρας  της θρησκείας, της ηθικής, της δημοκρατίας, της πατρίδας κτλ., να αυτοπροσδιορίζεται γενικώς και αορίστως ως «ακτιβιστής», με συνέπεια να συγχέεται πια το αληθινό με το ψεύτικο, το γνήσιο με το κάλπικο.  Θα μπορούσε  να πει κανείς ότι οι περισσότερες περιπτώσεις ανήκουν στην αρμοδιότητα της ψυχιατρικής αλλά η κάθε περίπτωση είναι ξεχωριστή και διαφορετική. Υπάρχουν περιπτώσεις αυτοπροσδιορισμού θεμιτές, αθώες και συμπαθητικές και άλλες που είναι απαράδεκτες και επικίνδυνες.