Στο προηγούμενο τεύχος 169 της Νέας Παιδείας είχα σχολιάσει την τάση των νεοκαθαρευουσιάνων «λογίων» να έχουν τη λόξα να χρησιμοποιούν καθαρευουσιάνικους μορφολογικούς και συντακτικούς τύπους, προκειμένου να δείξουν στους «πληβείους γλωσσικά» πως ανήκουν στην ανώτερη πολιτιστική ομάδα των «λογίων». Τα τελευταία όμως χρόνια φαίνεται να κυριαρχεί κι ένας  άλλου είδους γλωσσικός σνομπισμός, που υπήρχε βέβαια και παλιότερα, αλλά τώρα έχει πάρει τη μορφή επιδημίας. Πρόκειται για τη «λόξα» να θεωρείται γλωσσικά και πολιτιστικά αναβαθμισμένος εκείνος που χρησιμοποιεί στο λόγο του (προφορικό κυρίως, αλλά και γραπτό) λέξεις ή φράσεις της αγγλικής γλώσσας, μια που η αγγλική είναι σήμερα η παγκόσμια κοινή γλώσσα (lingua franca).

Πρωταγωνιστές στο γλωσσικό αυτό σνομπισμό, για να μην πω μεγαλομανία, είναι οι διάφορες τηλεπερσόνες δημοσιογράφοι, άντρες και γυναίκες. Το κακό βέβαια αρχίζει από τους καναλάρχες. Δεν υπάρχει τηλεοπτικός σταθμός πανελλήνιας ή τοπικής εμβέλειας, που να μην έχει ως τίτλο κάποια αγγλική ονομασία. Alpha, Ant1, Οpen, One channel, Star, Sky, Extra, High, Alert, Action 24, Contra κλπ.  Το Open έχει ως συμπλήρωμα τη λέξη beyond. Βλέπετε, χωρίς το beyond οι Έλληνες τηλεθεατές δε θα καταλάβαιναν την ποιότητα του καναλιού! To περίεργο είναι ότι ακόμα και τα περιθωριακά υπερπατριωτικά κανάλια, όπως τα extra, alert, contra κλπ., από τα οποία προπαγανδίζεται κάθε μορφής ελληνοφασισμός, έχουν αγγλικό τίτλο.

Τα τελευταία χρόνια το κακό έχει προχωρήσει προς δυο κατευθύνσεις. Από τη μια έχουν πολλαπλασιαστεί τα τηλεοπτικά προγράμματα με αγγλικούς τίτλους, κι από την άλλη οι δημοσιογράφοι, που πάσχουν από το σύνδρομο του γλωσσικού σνομπισμού, για να ‘είναι in’, χρησιμοποιούν διάφορες «αγγλικούρες», κάτι που δε σημαίνει βέβαια πως κατέχουν την αγγλική γλώσσα. Απλά γνωρίζουν κάποιες στερεότυπες αγγλικές λέξεις ή φράσεις. Όσον αφορά τα προγράμματα, σταχυολογώ ενδεικτικά μερικά από την πρώτη βδομάδα του Μάη.

Alpha: Kitchen Lab, Beauty & the Beast, Deal, Rules of engagement κλπ.

Ant1: Merenda mania, Your face sounds familiar, Rouk Zouk, Vice, Still Standing κ.λπ. 

Sky: Power of Love, Food n’ Friends, Survivor κ.λπ.

Star: Traction, Warehouse 13, The big bang theory, Master chef, Shopping star κ.λπ.

Open: My Greece, Open Mind, Total football, Passenger, Top story κ.λπ.

Μπορεί βέβαια κάποια τηλεπαιχνίδια να είναι παρμένα από αντίστοιχα αμερικάνικα και να δικαιολογείται ο τίτλος τους, αλλά εκπομπές ανοιχτής συζήτησης, όπως π.χ. Οpen mind δεν έχουν λόγο να φέρουν όνομα στ’ αγγλικά.

Το φαινόμενο επιχωριάζει βέβαια στους ιδιωτικούς σταθμούς, Ακόμα και κάτι σταθμοί ελάχιστης θεαματικότητας, όπως το Action 24, που στην πραγματικότητα έχει μια μόνο αξιόλογη εκπομπή, μια πολιτική συζήτηση, κάποιοι δημοσιογράφοι με ύφος χιλίων καρδιναλίων, ονομάζουν την αξιόλογη κάπως εκπομπή τους Brain Storming, πιστεύοντας πως εργάτες, βοσκοί, γεωργοί, υπάλληλοι κ.λπ. θα τους θεωρήσουν υψηλού πολιτικού επιπέδου δημοσιογράφους, ό,τι κι αν εκστομίζεται στην εκπομπή τους. Αλλά η επιδημία δεν άφησε ανεπηρέαστους ούτε τους σπουδαιοφανείς δημοσιογράφους της κρατικής ΕΡΤ. AGROWEEK ονομάζεται η εκπομπή για τους αγρότες, που ως γνωστόν είναι όλοι τους κάτοχοι της αγγλικής, Artweek, Allert3, Remake κάποιες κουλτουριάρικες κ.λπ. Οι εκπομπές όμως που αποτελούν «περιβόλι» των φραγκολεβαντίνικων ελληνικών είναι οι live, όπως αποκαλούνται οι ζωντανές, ιδιαίτερα οι μεσημεριανές και απογευματινές, στις οποίες πρωταγωνιστούν οι ξανθομαλλούσες τηλεπερσόνες. Μερικά γλωσσικά μαργαριτάρια είναι ενδεικτικά:

By the way, μπορείς να μου πεις
Είναι ώρα για ένα break
  Με το come back θα
Μου έδωσε permission
In my case
   Βρήκε το σωστό  timing
 Είχαμε μια conversation.. Θα σας δείξω μια άλλη version.. Και άλλα ηχηρά παρόμοια.  

Τελευταία μάθαμε και τα fake news και το debate, όροι που χρησιμοποιούνται από τους κυβερνητικούς κυρίως δημοσιογράφους, αλλά και από τον πρωθυπουργό. Θαρρούν οι δόλιοι πως, χρησιμοποιώντας την αγγλική φράση fake news αντί για την ελληνική ‘πλαστές, ψευδείς/ψεύτικες ειδήσεις’, δίνουν μεγαλύτερη βαρύτητα στη φράση. Κι έχω την εντύπωση πως οι πολιτικοί και δημοσιογράφοι που χρησιμοποιούν τον όρο debate αγνοούν εντελώς ότι η λέξη σημαίνει μια κοινωνική γλωσσική δεξιότητα, τη γλωσσική δηλ. δεξιότητα της αντιλογίας (αμφιμαχίας) δύο ατόμων με επιχειρήματα πάνω σε ένα ορισμένο θέμα, κι όχι σε γενικόλογα πολιτικά επιχειρήματα επί παντός πολιτικού επιστητού.

Έτσι λοιπόν, η τάση των ψευτο-λογίων νεοκαθαρευουσιάνων να διαφοροποιούνται γλωσσικά με την ανάμιξη κυρίως των γραπτών κωδίκων (code-mixing) δημοτικής και καθαρεύουσας οδηγεί στην κρεολοποίηση της γραπτής ελληνικής, η οποία είναι πολύ δύσκολο να κωδικοποιηθεί και να διδαχτεί στο σχολείο. Κρεολικές ονομάζουν οι γλωσσολόγοι τις γλώσσες που δημιουργήθηκαν στις αποικίες από την ανάμιξη της γλώσσας των ιθαγενών με την κυρίαρχη και καταξιωμένη γλώσσα των αποικιοκρατών ’γγλων, Γάλλων κ.λπ. Για να δημιουργηθεί όμως μια κρεολική, χρειάζεται να βρεθούν ιθαγενείς που θα πάσχουν από το σύνδρομο του γλωσσικού σνομπισμού. Κι όσον αφορά τη γραπτή μορφή της ελληνικής μπορώ να πω πως αυτή διδάσκεται σε ικανοποιητικό βαθμό τόσο στο Δημοτικό όσο και στο Γυμνάσιο/Λύκειο -παρά τα όσα λέγονται από τους ανελλήνιστους «λογίους»- και πιστεύω πως μόνον λίγοι νέοι, που θα πάσχουν κι αυτοί από τον γλωσσικό σνομπισμό, θα επηρεαστούν απ’ αυτούς στη γραπτή τους γλώσσα.    

Για την  ανάπτυξη όμως της γλωσσικής δεξιότητας του προφορικού λόγου δεν είναι υπεύθυνο αποκλειστικά το ελληνικό σχολείο, στο οποίο καλλιεργείται πολύ λίγο η ικανότητα της προφορικού λόγου, μολονότι τόσο το Πρόγραμμα Σπουδών όσο και τα σχολικά βιβλία δίνουν έμφαση στην καλλιέργεια του. Εκτός από το σχολείο, σημαντικοί παράγοντες καλλιέργειας της προφορικής επικοινωνίας του παιδιού είναι το οικογενειακό περιβάλλον, οι παρέες, η ένταξη σε οργανωμένες ομάδες, το ραδιόφωνο και προπαντός η τηλεόραση, δηλ. οι φορείς του τηλεοπτικού λόγου τηλεδημοσιογράφοι. Όπως πιο πάνω ανάφερα, οι τελευταίοι είναι υπεύθυνοι για την ανάμιξη γλωσσικών κωδίκων ελληνικής και αγγλικής, σαν αυτόν που κατέγραψε η Παυλίνα Ζαρπετέα σε μια έρευνά της για τα ελληνικά των Κυπρίων της Μ. Βρετανίας. (Zarpetea P. (1995). Code-switcing and lexical borrowing in the speech of the generation of Greek Cypriots in London), όπως φαίνεται στο ακόλουθο παράδειρα.

  -  Ήταν eighty years old ο παππούς μου που πέθανεν.

  - Έλενα likes to help in the house, τζιαι βοηθά με πάρα πολύ.

  - Στο καλό να πάτε. It was nice to see you. Μπορεί να σας δω αύριο.

Εύκολα λοιπόν διαπιστώνει κανείς ότι τα φραγκολεβαντίνικα ελληνικά που εκστομίζουν καθημερινά οι τηλεδημοσιογράφοι από τους τηλεοπτικούς και ραδιοφωνικούς σταθμούς με τους αγγλικούς τίτλους δε διαφέρουν από τα ελληνοαγγλικά των Κύπριων του Λονδίνου. Ένα ιδίωμα ακατανόητο για το σύνολο των Ελλήνων, που δείχνει την ανεπάρκεια των χρηστών του τόσο στην ελληνική όσο και στην αγγλική γλώσσα. Και να σκεφτεί κανείς ότι, όταν πριν από λίγα χρόνια η τότε Επίτροπος της Ελλάδας στην ΕΕ ’ννα Διαμαντοπούλου είχε προτείνει πως τα ελληνόπουλα, για να μπορούν να προκόψουν σήμερα, θα πρέπει να μάθουν τα Αγγλικά, όπως τα Ελληνικά, οι ίδιοι αυτοί «ελληναράδες» αριστεροδέξιοι  δημοσιογράφοι οπαδοί του γλωσσικού σνομπισμού έψαλαν τα ‘εξ αμάξης’ στην Επίτροπο για την πρότασή της.

Οι παλαιότεροι πολιτιστικοί μας ταγοί πάσχιζαν και πέτυχαν από τη μια να εξοβελίσουν από τη γλώσσα μας τις τουρκικές λέξεις κι από την άλλη να αποδώσουν με ελληνικές λέξεις έννοιες του σύγχρονου ευρωπαϊκού πολιτισμού, που δεν υπήρχαν στην ελληνική γλώσσα. Σήμερα, τόσο οι αρχοντοχωριάτες «νεοκαθαρευουσιάνοι» όσο και οι ιδιοκτήτες και δημοσιογράφοι των ΜΜΕ, αλλά κυρίως των τηλεοπτικών καναλιών, που ανήκουν θέλοντας - μη θέλοντας στους πολιτιστικούς μας ταγούς, προσπαθούν, χωρίς ίσως να το συνειδητοποιούν, να καθιερώσουν μια κρεολική ελληνική, ένα φραγκολεβαντίνικο γλωσσικό αχταρμά, που δεν έχει καμιά σχέση με τη νεοελληνική καθημερινή μας γλώσσα. Γιατί νομίζω πως δεν έχουν συνείδηση ότι, ενώ ο δάσκαλος με συστηματικό τρόπο και με κόπο πολύ των ίδιων των μαθητών προσπαθεί να διδάξει και να καλλιεργήσει ορθά ελληνικά σε 25 παιδιά της τάξης του, οι δημοσιογράφοι και μη,  που μιλούν από την τηλεόραση κυρίως, γίνονται δάσκαλοι της γλώσσας σε εκατομμύρια Έλληνες, που αρχίζουν να θεωρούν τα φαγκολεβαντίνικά τους ως πρότυπη γλώσσα για μίμηση, εγκαταλείποντας έτσι σταδιακά τα ελληνικά που είχαν μάθει από τους δασκάλους τους στο σχολειό.   

Τελευταία άκουσα από «κουλτουριάρη λόγιο» την ακόλουθη φράση: «Ούτως εχόντων των πραγμάτων, είναι ανάγκη, για να λύσουμε το πρόβλημα, να πάρουμε μια permission από την ΕΕ». Ο γλωσσικός του σνομπισμός τον έκανε να ανακατέψει σε μια πρόταση τρεις κώδικες, αρχαία, νέα ελληνικά και αγγλικά.

Υπάρχει άραγε δύναμη να συμμαζέψει όλους αυτούς τους σύγχρονους αρχοντοχωριάτες, που καθημερινά με ύφος χιλίων καρδιναλίων μας βομβαρδίζουν με τα μιξοβάρβαρα ελληνικά τους; Ο δάσκαλος στο σχολειό πασχίζει, αλλά δε φτάνει.