Ίσως δεν είναι ευρύτερα γνωστό ότι η Ευρωπαϊκή Eνωση διαθέτει και δικά της σχολεία για τα παιδιά των εργαζομένων στις διάφορες υπηρεσίες της, τα λεγόμενα Ευρωπαϊκά Σχολεία (Ecoles européennes), σχολεία ευέλικτα και ανοιχτά σε καινοτομίες.

Μια από τις καινοτομίες ήταν ότι, στο μάθημα της Ιστορίας, τον Α’ Παγκόσμιο πόλεμο στο γαλλικό τμήμα (section) τον δίδασκε Γερμανός καθηγητής, ενώ στο γερμανικό τμήμα Γάλλος. Το γεγονός φανερώνει όχι μόνο διάθεση αντικειμενικότητας και ουδετερότητας, όχι μόνο διάθεση για λήθη του παρελθόντος και απαλλαγή από τα μίση αλλά κυρίως γνήσια ιστορική και εκπαιδευτική συνείδηση.

Θα  ήταν άραγε δυνατό, κατά τρόπο ανάλογο, να διδάξει τα Μικρασιατικά  σε τουρκικό λύκειο Έλληνας καθηγητής και σε ελληνικό λύκειο Τούρκος; Φαίνεται εξαιρετικά δύσκολο. Ο ίδιος ο τίτλος του κεφαλαίου στα ελληνικά εγχειρίδια είναι «καταστροφή» ενώ στα τουρκικά είναι «απελευθέρωση».  Ήδη στον τίτλο του κεφαλαίου, δηλαδή, υπάρχει ανεξίτηλος σχολιασμός με έντονη συναισθηματική φόρτιση, ο οποίος προκαθορίζει, μια για πάντα, την ιστορική όραση και επομένως προδιαγράφει την ερμηνευτική και τη διδακτική διαδικασία. Τα πράγματα είναι όπως φαίνονται από την οπτική γωνία που τα βλέπει κάποιος. ’ρα ο ίδιος ο τίτλος αναπαράγει και παγιώνει στη συνείδηση του μαθητή το στερεότυπο ότι με τους Τούρκους είμαστε και θα είμαστε για πάντα εχθροί.

Κάτι παρόμοιο ενδέχεται  να προκύψει και με τον Εμφύλιο, αν καταστεί διδακτέα ιστορική ύλη στο λύκειο, όπως προτείνουν ορισμένοι ιστορικοί και φαίνεται να συζητείται στο Υπουργείο. ’λλη θα είναι βέβαια η προσέγγιση των διδασκόντων που πρόσκεινται στο κομμουνιστικό κόμμα, στην Αριστερά ή στην  αντίθετη παράταξη, αφού μάλιστα οι πληροφορίες και τα γεγονότα αμφισβητούνται ακόμα και σε επιστημονικό επίπεδο. Οπότε η Ιστορία θα χρησιμοποιηθεί ιδεολογικά ως μορφή πολιτικής προπαγάνδας.

Φαίνεται πολύ δύσκολο έως και αδύνατο να γραφτεί και να διδαχτεί αντικειμενικά και ουδέτερα η Ιστορία χωρίς δηλαδή την εθνική ή την ιδεολογική (φανερή ή λανθάνουσα) οπτική, όσο τα πάθη εξακολουθούν να αναμοχλεύονται και να διατηρούνται άσβεστα και όσο οι ιδεολογίες, που υποτίθεται ότι έχουν τελειώσει, εξακολουθούν να αναπαράγονται και να συντηρούνται ενισχυόμενες μάλιστα με φανατισμό.