Αξιολόγηση...
Ένας όρος που επανακάμπτει με κάθε αφορμή, άλλοτε ως προεκλογικό σύνθημα - έφτασε επιτέλους η ώρα της αξιολόγησης - άλλοτε ως απειλή - οι επιθεωρητές ξανάρχονται - κι άλλοτε για να καλύψει την εκπαιδευτική μας αδράνεια - μα έγινε διάλογος με την εκπαιδευτική κοινότητα... Ανάλογα με την οπτική, διαμορφώνεται και ο λόγος: πολιτικός, συνδικαλιστικός, εκπαιδευτικός... Και στο μεταξύ νομοσχέδια για την αξιολόγηση ψηφίζονται, που παραμένουν ανενεργά, θέσεις προκηρύσσονται και στελέχη επιλέγονται, χωρίς συγκεκριμένο έργο, προγράμματα δοκιμάζονται, χωρίς να αποτιμούμε τη λειτουργικότητά τους ή να αξιοποιούμε τα όποια πορίσματα προκύπτουν...
Σε ένα τέτοιο πλαίσιο πώς άραγε μπορεί να γίνει δεκτή η εξαγγελθείσα αξιολόγηση των νέων σχολικών βιβλίων; Μια αξιολογική διαδικασία που είχε προγραμματιστεί και κατά την προηγούμενη σχολική χρονιά. Την ανέστειλαν όμως οι βουλευτικές εκλογές. Μια αξιολόγηση που είχε προβλεφθεί και παλαιότερα πριν από τη εισαγωγή των νέων σχολικών βιβλίων στην υποχρεωτική εκπαίδευση, στο πλαίσιο της πιλοτικής εφαρμογής τους. Την ακύρωσαν όμως, όπως υποστηρίζεται, οι ασφυκτικές προθεσμίες των τεχνικών δελτίων. Και έτσι τα νέα "διαθεματικά" βιβλία μπήκαν στο σχολείο χωρίς προηγουμένως να δοκιμαστούν στη διδακτική πράξη. Και συνεχίζουν να διδάσκονται χωρίς να διερευνάται με συστηματικό τρόπο η λειτουργικότητά τους. Χωρίς να ανιχνεύονται οι απόψεις των άμεσα εμπλεκομένων, των μαθητών και των δασκάλων τους. Και ας μας κάνει αυτή η πρακτική μαζί με την άλλη, εκείνη του ενός και μοναδικού βιβλίου, να ξεχωρίζουμε στην Ευρώπη - πόσο θλιβερή πραγματικά διάκριση! Και ας είναι πολλές οι συνέπειες αυτής της πολιτικής επιλογής. Γιατί μια τέτοια πρακτική υποβαθμίζει αρχικά τον ίδιο τον εκπαιδευτικό της σχολικής πράξης. Δεν αξιοποιεί ούτε την πρακτική του σοφία ούτε την επαγγελματική του κρίση. Προδίδει επίσης αδιαφορία για ό,τι γίνεται στο σχολείο. Οι θεωρητικοί, οι ακαδημαϊκοί, οι τεχνοκράτες, ακόμη και οι διοικητικοί γνωρίζουν καλύτερα τι πρέπει να γίνει. Και αν αυτό απευθύνεται στο κενό, αν δεν έχει αποδέκτες; Μικρή σημασία φαίνεται να έχει. Σαν να σχεδιάζονται όλα για ένα άλλο σχολείο, σε κάποια άλλη χώρα ή για μαθητές εργαστηρίου. Η πρακτική ακόμη αυτή επιτρέπει να σπαταλώνται, μόνο και μόνο για να απορροφηθούν, σημαντικοί οικονομικοί πόροι χωρίς παιδευτικό αντίκρυσμα. Γιατί ποιος πράγματι δείχνει να ανησυχεί αν ο μέσος όρος των μαθητών αδυνατεί να παρακολουθήσει το όποιο νέο βιβλίο; Ή ποιες επίσημες φωνές διαμαρτυρίας ακούστηκαν για βιβλία που δεν ανοίγουν νέους, πιο ελκυστικούς για τους μαθητές, δρόμους για την προσέγγιση της γνώσης και την καλλιέργεια της κρίσης τους; Αρκεί που δεν θίγουν τα παραδεδομένα. Και φαίνεται τελικά πως όλοι μας έχουμε εθισθεί σε μια διεκπεραιωτική λειτουργία. Ας είναι καλά η διαχειριστική αρχή, από όπου πλέον εκπορεύονται όλες οι εξουσίες και συντονίζεται κάθε δράση που αφορά την εκπαίδευση. Γιατί πώς αλλιώς μπορούμε να ερμηνεύσουμε την αδράνεια των ερευνητικών κέντρων, των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων ή ακόμη και των επιστημονικών ενώσεων στο θέμα της αξιολόγησης των σχολικών βιβλίων; Γιατί τουλάχιστον οι τελευταίες όφειλαν να αφουγκράζονται τη φωνή των συναδέλφων-μελών τους και να οργανώνουν με συστηματικό τρόπο, με τη συμμετοχή των ίδιων των εκπαιδευτικών, την παρέμβασή τους.
Παρόλα ταύτα, έστω και σε αυτό το επισφαλές πλαίσιο, είναι ευπρόσδεκτη η εξαγγελία για την αξιολόγηση των νέων "διαθεματικών" σχολικών βιβλίων. Αρκεί να μην αποτελέσει έναν ακόμη κρίκο στην αλυσίδα των χαμένων ευκαιριών για το διαφορετικό σχολείο.
