Παραλλάσσοντας τη μεσαιωνική αντίληψη, philosophia ancilla theologiae, με βάση σημερινά εκπαιδευτικά δεδομένα, διαπιστώνουμε ότι, σε ευρωπαϊκό κυρίως επίπεδο, η Γεωγραφία αποτελεί θεραπαινίδα της Ιστορίας, διδασκόμενη, ως ενιαίο μάθημα, στις βαθμίδες της Μέσης Εκπαίδευσης. Η επαρκής γνώση της Γεωγραφίας, σε όλες τις διαστάσεις της και η στέρεη υποδομή της πατριδογραφίας, από γεωγραφική, ιστορική, λαογραφική κ.ά. άποψη, αποτελούν, σίγουρα, απαραίτητη προϋπόθεση για τη διδασκαλία της Ιστορίας, συνεπικουρώντας ουσιαστικά στην κατανόηση των ιστορικών γεγονότων.
Στο ελληνικό, όμως, εκπαιδευτικό σύστημα, το μάθημα της Γεωγραφίας, και δη της ελληνικής, είναι παντελώς παραγκωνισμένο στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση· δεν διδάσκεται σχεδόν καθόλου με τον παραδοσιακό, αλλά ενδεδειγμένο τρόπο διδασκαλίας, και δεν διαμαρτύρεται κανένας γι' αυτό.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το νέο Πρόγραμμα Σπουδών και την εκπόνηση των νέων διδακτικών βιβλίων, η Γωγραφία διδάσκεται, 2 ώρες την εβδομάδα, μόνο στις Α' και Β' τάξεις του Γυμνασίου. Ειδικότερα, το εγχειρίδιο της Α' Γυμνασίου (σ.σ.175), κατανεμημένο σε τρεις ευρείες ενότητες και 48 μαθήματα, πραγματεύεται, με τη μορφή ταξιδιού σε ολόκληρο τον πλανήτη, τα ακόλουθα θέματα: χάρτες, φυσικό περιβάλλον και η επίδρασή του στην ανθρώπινη παρουσία, οι άνθρωποι και οι δραστηριότητές τους,με έμφαση στη δημιουργία και το ρόλο των πόλεων και τη σχέση του ανθρώπου με το χώρο και την αλληλεπίδρασή τους. Σε τέσσερα μόνο μαθήματα γίνεται λόγος για τη μελέτη του χάρτη της Ελλάδας και τις ελληνικές θάλασσες και ακτές (σ.σ.17-32), τις περιοχές της Ελλάδας με ιδιαίτερο οικολογικό ενδιαφέρον (σ.σ.111-113) και το ελληνικό δημογραφικό πρόβλημα (σελ.137). Σύνολο σελίδων 20!
Το εγχειρίδιο της Β' Γυμνασίου (σ.σ.213), όπου συνεχίζεται το ταξίδι στην Ευρώπη και την Ελλάδα, δομείται σε 4 ενότητες (49 μαθήματα), που αναφέρονται στους χάρτες, στους κατοίκους της Ευρώπης, στο φυσικό περιβάλλον και τις οικονομικές δραστηριότητες. Ως επίμετρο, οι ταυτότητες των χωρών της Ευρώπης και ένα ετερόκλητο γλωσσάρι (!).
Ένα μικρό μόνο μέρος αφιερώνεται στην Ελλάδα: η διοικητική διαίρεση της Ελλάδας (σ.σ. 37-39), ο πληθυσμός της Ελλάδας (σ.σ.45-47), η γεωλογική Ιστορία της Ελλάδας (σ.σ.83-85), τα ποτάμια και οι λίμνες της Ελλάδας (σ.σ.118-120), η ελληνική αγροτική παραγωγή (σ.σ.162-163), η ελληνική βομηχανία (σ.σ.182-183), ο τριτογενής τομέας της Ελλάδας (σ.σ.195-197). Σύνολο σελίδων 19 (!) επί συνόλου 201. Στον πρόλογο, όμως, του βιβλίου η συγγραφική ομάδα απευθυνόμενη στο μαθητή αναφέρει ότι, "είναι πρακτικά αδύνατο γαι ένα σχολικό βιβλίο να δώσει την πλήρη εικόνα της. Το μόνο που μπορούν να ελπίζουν οι συγγραφείς είναι ότι θα σε πείσουν να τη μελετήσεις με περισσότερες λεπτομέρειες από άλλες, πιο πλήρεις πηγές.(Ποιές και πότε;). Είναι κάτι απαραίτητο, γιατί μόνον ο άνθρωπος που γνωρίζει την πατρίδα του ξέρει ποιός είναι. Και μόνον ο άνθρωπος που ξέρει ποιός είναι γνωρίζει και τι πρέπει να κάνει".(Η τελευταία πρόταση δυσνόητη).
Με τη δομή και το περιεχόμενο του διδακτικού αυτού βιβλίου, ακόμη και με την καλύτερη μέθοδο διδασκαλίας, δεν δυνατό να αποφευχθούν η σύγχηση των μαθητών και η συνακόλουθη γεωγραφική άγνοια, η οποία συνοδεύει, δυστυχώς, τους απόφοιτους της Β/θμιας Εκπ/σης στη μετέπειτα ζωή και μελλοντική τους εξέλιξη. Τα κενά αυτά, απόρροια της ελλιπούς γνώσης της Γεωγραφίας, διαπιστώνονται καθημερινώς σε όλες τις εκφάνσεις της δημόσιας ζωής, με αποκορύφωμα, μεταξύ άλλων, τις ευτράπελες ανακοινώσεις των τηλεπαρουσιαστών στις περυσινές καταστροφές των πυρόπληκτων περιοχών: στους νομούς Κορίνθου (!) και Νεμέας (sic), το Θερμόν (!) προφανώς ύδωρ!. Αιτωλοκαρνανίας, στην πόλη της Ζαχάρεως (sic), στην Αμαλιάδα κοντά στη Φιγαλεία κ.α.
Ιδιαίτερα, η πλημμελής διδασκαλία της Γεωγραφίας, ενίοτε χωρίς τη χρήση χάρτη, ως απαραίτητου εποπτικού μέσου, δυσχεραίνει τη διδασκαλία και των φιλολογικών μαθημάτων, Νέων Ελληνικών, Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας, Ιστορίας. Θεωρούμε ότι είναι παιδαγωγικά απαράδεκτη η διδασκαλία της Ιστορίας χωρίς το γεωγραφικό εντοπισμό των περιοχών όπου διαδραματίζονται τα ιστορικά γεγονότα- αλλά, εξίσου, είναι ανεπίτρεπτο να μην διδάσκονται οι μαθητές μας συστηματικά τη γεωγραφία της πατρίδας τους (πολιτική διαίρεση· νομοί· επαρχίες - πόλεις - νησιωτικά συμπλέγματα - μορφολογία εδάφους, όρη, πελάγη, λίμνες, ποταμοί κ.α.) και επιπρόσθετα, της Ευρώπης και των λοιπών ηπείρων. Η οικονομική γεωγραφία, η ανθρωπογεωγραφία - παλαιότερα διδασκόταν στην προτελευταία τάξη του Γυμνασίου -, η πολιτειακή οργάνωση και η πολιτιστική ανάπτυξη πρέπει να αποτελούν αντικείμενο μελέτης στο Λύκειο.
Ας επιληφθούν του όλου θέματος οι ιθύνοντες του ΥΠΕΠΘ και οι αρμόδιοι του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου.
