ShareThis
Η Javascript πρέπει να είναι ενεργοποιημένη για να συνεχίσετε!

Άρθρα

Κράτος και Εκκλησία

Στην Ελλάδα η Εκκλησία δεν ασκεί κοσμική εξουσία όπως συμβαίνει σε πολλές χώρες της Ανατολής ούτε όμως είναι περιθωριοποιημένη από το κράτος όπως συμβαίνει σε πολλές χώρες της Δύσης. Στην Ελλάδα κράτος και εκκλησία είναι κάπως και μαζί και χώρια, γεγονός που σύμφωνα με την ιστορική διαδρομή του έθνους μας δείχνει να είναι και το πιο σωστό. Διότι το να αποκόψει κανείς την Ελλάδα από την Ορθοδοξία μοιάζει – παραφράζοντας λίγο τον  Σοσίρ – σαν να θέλει κάποιος να ξεχωρίσει σε ένα φύλλο χαρτί το recto από το verso του, τη μια σελίδα του από την άλλη. Η σύγχρονη Ελλάδα δεν προέκυψε βέβαια κατευθείαν από την αρχαιότητα, αλλά προέκυψε από την αρχαιότητα, εκτός των άλλων παραγόντων, με τη διαμεσολάβηση (θετική και αρνητική) της χριστιανικής θρησκείας σε μια κοινή πορεία με όχημα τη γλώσσα. Μαζί και χώρια λοιπόν, με την Ορθοδοξία όχι ως ‘’κρατική’’ αλλά ως κρατούσα θρησκεία του κράτους, αρκεί να τηρούνται αμφοτέρωθεν οι δέουσες αποστάσεις με σαφή όρια και διακριτούς ρόλους.

Κανονικά άλλη δουλειά κάνει το κράτος και άλλη η εκκλησία. Ενίοτε όμως παρατηρείται μεγαλύτερη του δέοντος ανάμειξη της εκκλησίας σε κρατικές υποθέσεις και αυτό συμβαίνει συνήθως για ζητήματα που σχετίζονται με την εθνική φυσιογνωμία, την παράδοση και τη συνέχεια, ζητήματα για τα οποία η εκκλησία θεωρεί τον εαυτό της θεματοφύλακα, δίνοντας την εντύπωση ότι αποτελεί τροχοπέδη σε προσπάθειες εκσυγχρονισμού των θεσμών ή της νομοθεσίας. Όμως η εκκλησία οφείλει να λέει τα δικά της, αυτά που υπαγορεύει το δόγμα και υποδεικνύουν οι ιεροί κανόνες της. Δε μπορεί πχ. η εκκλησία να στηρίξει επισήμως τη  συμβίωση των ομοφυλόφιλων. Μπορεί όμως -και επιβάλλεται- να δείξει τη δέουσα ανοχή, διότι και το κοσμικό κράτος  οφείλει να κάνει τη δική του δουλειά, δηλαδή  να προσαρμόζει τη νομοθεσία του στις σύγχρονες ανάγκες και απαιτήσεις των πραγματικών καταστάσεων της κοινωνικής ζωής.

Η εκκλησία γνωμοδοτεί αλλά δεν αποφασίζει. Το κράτος αποφασίζει, αλλά οφείλει να ακούει και να λαβαίνει σοβαρά υπόψη τις απόψεις της εκκλησίας, η οποία ομολογουμένως είναι πιο οργανωμένος και αξιόπιστος θεσμός από το κράτος και ασκεί τεράστια επιρροή στο λαό. Είναι μέγα πολιτικό σφάλμα η παραγνώριση από το κράτος του θρησκευτικού συναισθήματος των ανθρώπων, το οποίο εκφράζουν οι θρησκείες και η εκκλησίες. Στη χώρα μας  είναι  άσκοπη και χωρίς νόημα η συζήτηση για  διαζύγιο κράτους και εκκλησίας. Υπάρχουν όμως πολλά περιθώρια μικρών διαχωρισμών στις αρμοδιότητες με αμοιβαίες υποχωρήσεις,  ώστε να βελτιωθεί η σχέση χωρίς να μειωθεί το γόητρο και το κύρος ούτε του κράτους ούτε της εκκλησίας. Τα δυο συστήματα μπορούν και πρέπει να συζούν και να συμπορεύονται παράλληλα και συμπληρωματικά.

Και τα θρησκευτικά στο σχολείο; Μένουν ή φεύγουν; Φυσικά και μένουν. Ο θρησκευτικός στοχασμός είναι η βάση όχι μόνο  του φιλοσοφικού αλλά του στοχασμού γενικά. Αρκεί να είναι θρησκευτικός στοχασμός και λόγος - όχι κατήχηση στην ορθόδοξη χριστιανική πίστη. ’λλο Φιλοσοφία και άλλο «Μαρξισμός – Λενινισμός», όπως λεγόταν το βασικό μάθημα σε χώρες του πάλαι ποτέ υπαρκτού. ’λλο ανοιχτή σκέψη και γνώση, άλλο στενή και κλειστή.


Συντάκτες

Ενημερωτικό δελτίο