Η ρήση του τίτλου αποδίδεται στο λυρικό ποιητή Σιμωνίδη τον Κείο (από την Κέα, από τη Τζια δηλαδή, 556-468 π.Χ.) που αφού έζησε στην αυστηρών αρχών και νόμων πατρίδα του, ταξίδεψε και έζησε επίσης στην Αθήνα, στη Θεσσαλία και στη Σικελία. Πολυταξιδεμένος λοιπόν και επιπλέον μακρόβιος και εξαιρετικά καλλιεργημένος ο ποιητής, άρα και η ρήση του έχει ξεχωριστή βαρύτητα, ως απόσταγμα γνώσης και πείρας, που δίκαια έλαβε ισχύ γνωμικού.
Λέει περίπου, σε ελεύθερη παραγωγική ερμηνεία, ότι καλά είναι βέβαια τα σχολεία και οι ποικίλες διδαχές από γονείς κι από δασκάλους, το κυριότερο σχολείο όμως είναι η ίδια η πόλις, δηλαδή το κράτος, αυτή παρέχει τα πιο ουσιαστικά διδάγματα. Την άποψη αυτή τη βρίσκουμε και σε άλλους αρχαίους συγγραφείς: ο Θουκυδίδης στον Επιτάφιο βάζει τον Περικλή να αποκαλεί την Αθήνα της εποχής του παίδευσιν Ελλάδος, εκπαιδευτήριο για όλη την Ελλάδα ως προς τις αξίες και τον τρόπο ζωής. Ο Πρωταγόρας εξάλλου στον ομώνυμο πλατωνικό διάλογο και συγκεκριμένα στο λόγο που ακολουθεί τον περίφημο μύθο του, μιλώντας για την ανατροφή των παιδιών, αφού αναφέρει πρώτα το ρόλο της τροφού, της μητέρας, του παιδαγωγού, προχωρεί στο ρόλο του σχολείου και των δασκάλων σε σχέση με τα κείμενα των μεγάλων ποιητών, στα οποία πολλαί μεν νουθετήσεις ένεισιν, πολλαί δε διέξοδοι (=περιγραφές) και έπαινοι και εγκώμια παλαιών ανδρών αγαθών, ίνα ο παις ζηλών μιμήται και ορέγηται τοιούτος γενέσθαι.
Δεν τελειώνει όμως εδώ η αγωγή. Τώρα έρχεται η πόλις να διδάξει με τους νόμους, με τον έλεγχο για τη σύμφωνα μ αυτούς διαβίωση των πολιτών, με την τιμωρία όσων τους παραβιάζουν. Έτσι διδάσκεται η πολιτική αρετή και το πολιτικό ήθος, αυτή είναι η αγωγή του πολίτη. Την ασκεί διαβίου η πόλις με τους θεσμούς και τους νόμους της. Την ασκούν οι Αρχές, οι άρχοντες και οι πολίτες με το παράδειγμά τους και με τη φροντίδα τους για την εφαρμογή της κείμενης νομοθεσίας. Η πόλις είναι σχολείο πολιτικής αγωγής.
Εάν διδάσκει υγιείς και θετικές αξίες δημοκρατικής ζωής, θα εκθρέψει σωστούς και ενάρετους πολίτες που θα συντηρήσουν και θα αναδείξουν και τις αξίες και την πόλη. Εάν, αντίθετα, η πόλις διδάσκει ψέμα, απάτη, βία, μαγκιά, κουτοπονηριά, αυτά και θα εισπράξει, αυτά και θα καταστούν διακριτικά της γνωρίσματα. Και δυστυχώς τέτοια κυρίως μαθήματα παίρνουν οι νέοι από τον πολιτικό αμοραλισμό, την κοινωνική αποσύνθεση, τον άκρατο λαϊκισμό και την ανεξέλεγκτη χυδαιότητα.
