Αφού ο Πλάτων, στο τρίτο βιβλίο της Πολιτείας, ασκεί γενναία λογοκρισία στον Όμηρο για λόγους  παιδαγωγικούς, νομιμοποιούμαι κι εγώ να ασκήσω λογοκρισία στον Ελύτη για τους ίδιους λόγους. Βέβαια εγώ δεν είμαι Πλάτων αλλά ούτε και ο Ελύτης είναι Όμηρος. Δηλώνω μάλιστα από την αρχή ότι αγαπώ τον Ελύτη και την ποίησή του, όπως και ο Πλάτων αγαπούσε τον Όμηρο. Έτερον εκάτερον.

Ο νομπελίστας ποιητής μας λοιπόν σε ένα ποιητικά αφοριστικό απόφθεγμά  του παραγγέλλει: "πιάσε το πρέπει από το ιώτα και γδάρε  το ίσαμε το πι". (Μικρός Ναυτίλος, σελ.29). Αναρχικός ακούεται εδώ ο ποιητής μας και μου φέρνει στο νου εκείνον τον αναρχικό τραπεζίτη του Πεσόα. Το ‘’πρέπει’’ πράγματι μπορεί να ενοχλεί , να μη αρέσει, να μας αναχαιτίζει τα ‘’θέλω’’ και τις επιθυμίες μας, μπορεί να είναι σκληρό και απεχθές, ενίοτε και άκρως μισητό, πλην όμως συχνά είναι αναγκαίο είτε για την ομαλή και πολιτισμένη συμβίωση των ανθρώπων είτε για την ευνοϊκή εξέλιξη και την επίλυση προβλημάτων που μας απασχολούν ή μας βασανίζουν: προβλήματα οικονομικά, υγείας, σχέσεων, συμπεριφοράς  κτλ. "Πρέπει, διότι αλλιώς  δεν" σου λένε ή "πρέπει, για να γίνει αυτό ή εκείνο".  Υπάρχουν ασφαλώς και κάποια ‘’πρέπει’’ ακατανόητα ή αυθαίρετα, υπάρχουν άλλα που δε μπορούν να δικαιολογήσουν το "γιατί" τους (γιατί δηλαδή να πρέπει έτσι) αλλά αυτό δε νομιμοποιεί την κατάργηση του πρέπει συλλήβδην και την οριστική καταδίκη αυτού  εις θάνατον και μάλιστα με την άγρια τέχνη του εκδορέως!

Χωρίς το πρέπει θα γεμίσει η ζωή μας απρέπειες (ή μήπως έχει ήδη γεμίσει;), θα επικρατήσει ακαταστασία, σύγχυση  (ή μήπως έχει ήδη επικρατήσει;) και γενική αταξία. Την αταξία ωστόσο  ο ποιητής μας φαίνεται να την προτιμάει από την τάξη και εδώ βρίσκεται η δεύτερη συναφής διαφωνία του παιδαγωγού. Διότι πράγματι ο ποιητής, σε άλλο ποιητικά αφοριστικό απόφθεγμά του και συμπληρώνοντας την παραίνεσή του για την εκδορά του πρέπει, επισημαίνει: "όπου ακούς τάξη ανθρώπινο κρέας μυρίζει". (Μαρία Νεφέλη, σελ.108).  Ούτε το πρέπει ούτε η τάξη λοιπόν χρειάζεται, να τα εξοβελίσουμε συνιστά ο ποιητής και είναι φανερό ότι οι συστάσεις του έχουν ευρέως εισακουστεί και διαδοθεί . Αναρωτιέμαι όμως αν με τέτοιου είδους νουθεσίες οι μεγάλοι ποιητές –και εν προκειμένω ο Ελύτης- ποιούν "βελτίους τους πολίτας" ή ενισχύουν τον ατομισμό και τον εγωισμό τους, τις έκνομες, αυθαίρετες και αναρχοαυτόνομες  συμπεριφορές τους, αναπαράγοντας και διαιωνίζοντας το  νεοελληνικό μπάχαλο.