Αν  δει κάποιος το εγχειρίδιο με το οποίο τα παιδιά της Α’ γυμνασίου διδάσκονται τα Αρχαία  Ελληνικά (ΑΕ) δε θα ξέρει αν πρέπει να λυπηθεί περισσότερο τα παιδιά για την άσκοπη ταλαιπωρία τους ή τα ΑΕ για τον άδικο διασυρμό τους.                            

Οι ‘’σοφοί’’ που συνέταξαν το εγχειρίδιο έχουν τη γνώμη ότι το σημερινό παιδί των δεκατριών ετών (το ελληνόπουλο, ας αφήσουμε τα ξένα) που ακούει, μιλάει, διαβάζει, γράφει μόνο  τη δημοτική γλώσσα, που έχει να μάθει στο σχολείο δυο ξένες γλώσσες (και φυσικά τη δική του- το όχημα της σκέψης του), που χειρίζεται τον Η/Υ του, που έχει γύρω του  τόσες και τόσες προκλήσεις, έχουν λοιπόν τη γνώμη ότι αυτό το παιδί μπορεί να μάθει με την πρώτη σχεδόν όσα ΑΕ ξέρουν και πολλοί από τους διδάσκοντες το μάθημα φιλολόγους. Αλλά είναι γνωστό ότι ο μαξιμαλισμός και η αδιαφορία για την πραγματική κατάσταση, είναι  χρόνιο ελάττωμα της ελληνικής εκπαίδευσης και ίσως όλης της πολιτικής μας ζωής. Λείπει ρεαλισμός και ορθολογισμός.

Όμως το κακό δεν είναι μόνο ότι τα παιδιά σπαταλούν χρόνο και δυνάμεις χωρίς να μαθαίνουν τίποτε αλλά ότι καθ’ οδόν απεχθάνονται και μισούν τα αρχαία και τους  αρχαίους και αυτή είναι η εσχάτη πλάνη. Προσπαθώντας για το καλύτερο θυσιάζουμε το καλό και τελικά τα χάνουμε και τα δυο.

Για την αναξιοποίητη κληρονομιά των ΑΕ στην εκπαίδευση φταίει βέβαια η πολιτεία αλλά φταίμε εξίσου κι εμείς, όσοι φιλόλογοι. Φταίμε, διότι το γλωσσικό θησαυρό που κληρονομήσαμε  αφήσαμε να τον διαχειριστούν οι σχολαστικοί μιας άγονης γραμματικής τυπολατρίας  σε βάρος της γλώσσας και της ουσίας. Φταίμε, διότι δε φροντίσαμε ή δε μπορέσαμε να διατυπώσουμε μια συνολική πρόταση για τα ΑΕ και να υποδείξουμε τρόπους διδασκαλίας που θα έφερναν σε ουσιαστική επαφή τους μαθητές με τα ΑΕ αξιοποιώντας το γλωσσικό θησαυρό για την προαγωγή της γλωσσικής παιδείας τους  μέσα από τη σύζευξη των Αρχαίων με τα Νέα Ελληνικά.

Φταίμε ακόμα γιατί δεν επιμείναμε στη διατήρηση και στην ενίσχυση των κλασικών λυκείων, ώστε ένας αριθμός μαθητών με έφεση  να αποκτήσει ικανή αρχαιογλωσσική - αρχαιογνωστική παιδεία. Φταίμε, τέλος, διότι δεν πιέσαμε να δημιουργηθεί ένα Διεθνές Κέντρο Σπουδών Ελληνικής Αρχαιότητας κάπου στην Αθήνα και ένα αντίστοιχο για τις Βυζαντινές Σπουδές στη Θεσσαλονίκη, μεταπτυχιακού επιπέδου και υψηλού κύρους, στα οποία να διδάσκουν  Έλληνες και προσκεκλημένοι ξένοι ειδικοί επιστήμονες διεθνώς αναγνωρισμένοι και καταξιωμένοι.

Ποτέ δεν είναι αργά
Όμως το πρόβλημα των ΑΕ στο γυμνάσιο είναι σοβαρό και δε μπορεί να παραταθεί. Είναι θέμα εκπαιδευτικό και φιλολογικό που απαιτεί λύση από εκπαιδευτικούς φιλολόγους. Χρειάζονται επειγόντως όχι πλέον ιδεολογικού τύπου συζητήσεις αλλά συγκεκριμένες προτάσεις διδασκαλίας,  για την αξιοποίηση του γλωσσικού θησαυρού της ΑΕ προς όφελος της γλωσσικής παιδείας των μαθητών.