Πραγματοποιήθηκε, με εξαιρετική επιτυχία, υπό τη σκιά του Σωκράτη1, στην αυγουστιάτικη Αθήνα (4-10/8/’13) και για πρώτη φορά στην Ελλάδα, το 23ο παγκόσμιο συνέδριο Φιλοσοφίας, - κατακυρωμένο παμψηφεί το 2008, από τη Διεθνή Ομοσπονδία Φιλοσοφικών Εταιρειών-, με θέμα: «Η φιλοσοφία ως έρευνα και τρόπος ζωής», που συνέπεσε μάλιστα με τη συμπλήρωση 2.4002 χρόνων από την ίδρυση και λειτουργία της Ακαδημίας του Πλάτωνος.

Το Συνέδριο, η λειτουργία του οποίου καθιερώθηκε το 1900, με πρωτοβουλία του φιλοσόφου και ειρηνιστή B. Russel (1872-1970, Βραβείο Nobel), οργανώθηκε από τη Διεθνή Ομοσπονδία Φιλοσοφικών Εταιρειών (FISP, Πρόεδρος W.L. McBride), και την Ελληνική Φιλοσοφική Εταιρεία (Πρόεδρος ο ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών Κωνσταντίνος Βουδούρης), υπό την αιγίδα του Ο.Η.Ε. – Unesko και της προεδρίας της Ελληνικής Δημοκρατίας και με τη στήριξη του Δήμου Αθηναίων. Στο Συνέδριο συμμετείχαν περισσότεροι από 2.000 θεράποντες της φιλοσοφίας (πανεπιστημιακούς, καθηγητές, διανοούμενους και στοχαστές) προερχόμενους από 105 χώρες του πλανήτη μας, ανάμεσα στους οποίους συγκαταλέγονταν κορυφαίες πνευματικές και φιλοσοφικές προσωπικότητες, διεθνούς κύρους, όπως οι K. Eco, G. Habermas, J. Gluker, A. Agazi, Αλέξανδρος Νεχαμάς κ.ά.

Οι πολυήμερες και πολυπληθείς εργασίες του Συνεδρίου (10 θεματικές ενότητες σε 4 ολομέλειες, με εισηγητές Έλληνες και ξένους) διεξήχθησαν, κατά κύριο λόγο, στους χώρους (Aula και Αμφιθέατρα) της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, στην Πανεπιστημιούπολη Ζωγράφου, και ορισμένες, ειδικές συνεδρίες, με βαθύτερη συμβολική σημασία, σε αρχαιολογικούς χώρους άρρηκτα συνδεδεμένους με την πολιτισμική κληρονομιά της Αθήνας, όπως η Ακαδημία του Πλάτωνος, το Λύκειο του Αριστοτέλους, η Πνύκα, λίκνο της Αθηναϊκής Δημοκρατίας, η περιοχή του Ιλισσού, κοντά στους στύλους του Ολυμπίου Διός, όπου έλαβε χώρα ο πλατωνικός διάλογος «Φαίδρος».

Η επίσημη έναρξη των εργασιών του Συνεδρίου έγινε την Κυριακή (4/8/’13), σε πανηγυρική εκδήλωση, στον υποβλητικό χώρο του Ωδείου Ηρώδου του Αττικού, κατάμεστου από συνέδρους προερχόμενους από όλες τις χώρες της υφηλίου.

Το πρόγραμμα περιελάμβανε μουσικές εκδηλώσεις, με ελληνικό και ξένο ρεπερτόριο, από πολυμελή συμφωνική ορχήστρα, υπό τη διεύθυνση του Ελευθερίου Καλκάνη.

Το καλαίσθητο τετρασέλιδο, μεγάλου σχήματος, πρόγραμμα που διανεμήθηκε στους συνέδρους, είχε την ένδειξη, στην πρώτη σελίδα, της συνδιοργάνωσης (Περιφέρεια Αττικής, Αθήνα – Region of Attica. Athens), μαζί με τη φαντασμαγορική εικόνα της φωτισμένης Ακρόπολης και του Ρωμαϊκού Θεάτρου· είχαν τυπωθεί ακόμη, σε μεγαλογράμματη γραφή, ο τίτλος, ο τόπος και χρόνος, πρώτα, στην αγγλική γλώσσα και έπειτα στην ελληνική. OFFICIAL OPENING CEREMONY OF THE CONGRESS. ΕΠΙΣΗΜΗ ΕΝΑΡΞΗ ΤΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ. Αντίθετα, στις εσωτερικές σελίδες, εκτός από τις λέξεις PROGRAMME – ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ όλο το υπόλοιπο κείμενο του προγράμματος καθώς και ο χαιρετισμός του εκπροσώπου της Περιφέρειας Αττικής ήταν γραμμένα μόνο στην αγγλική γλώσσα (!).

Χωρίς να υπολογίσουμε ένα μεγάλο αριθμό ξένων συνέδρων, που γνωρίζουν τέλεια την ελληνική γλώσσα – μάλιστα μερικοί εισηγήθηκαν στα ελληνικά – πιστεύουμε ότι όλοι οι ξένοι αντιπρόσωποι, λόγω της ενασχόλησής τους με την αρχαία φιλοσοφία, θα είχαν τη δυνατότητα, έστω και υποτυπωδώς, να διαβάσουν ένα σύντομο νεοελληνικό κείμενο, ενάντια στην παλαιότερη αφοριστική διατύπωση, Graeca sunt, non leguntur (!).

Εξάλλου, η οργάνωση του Συνεδρίου στην Αθήνα, όπου γεννήθηκε η φιλοσοφική και επιστημονική σκέψη, επέβαλαν υποχρεωτικά, τιμής ένεκεν, την αναγραφή του προγράμματος στην ελληνική γλώσσα, έστω και μετά την αγγλική (!).

Την έναρξη των εργασιών του Συνεδρίου κήρυξε, με μακροσκελές κείμενο, ο Υπουργός Πολιτισμού Πάνος Παναγιωτόπουλος – απούσα η επίσημη πολιτική εκπροσώπηση του Προέδρου της Δημοκρατίας, του Πρωθυπουργού, σύμφωνα με το πρόγραμμα, και του Υπουργείου Παιδείας. Ο Υπουργός, μολονότι αποδοκιμάσθηκε έντονα από τους παρευρισκόμενους Έλληνες ακροατές, προκαλώντας εύλογα την έκπληξη και την αμηχανία των ξένων συνέδρων, αναφέρθηκε στα ονόματα του Σωκράτη, του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη, καθώς και στα ομόλογα, ατάκτως ερριμμένα, των Ηρακλείτου, Πρωταγόρα, Θαλή και Πυθαγόρα.

Αντίθετα, στις τρεις εισαγωγικές ομιλίες των κ.κ. Κωνσταντίνου Βουδούρη, William L. McBride, και του Δημάρχου Αθηναίων Γεωργίου Καμίνη, δεν έγινε καμιά αναφορά στην ανάπτυξη και εξέλιξη της φιλοσοφικής σκέψης στην Αθήνα, με φωτισμένους διανοητές, στο δεύτερο ήμισυ του 5ου π.Χ. αιώνα, στην ιερή πόλη της Παλλάδας, που έγινε μορφωτικό κέντρο (παίδευσις) όλης της Ελλάδας· καμιά μνεία για την περίλαμπρη πόλη, το κλεινόν ἄστυ που προήγαγε τη φιλοσοφία, με κορυφαίους Αθηναίους φιλοσόφους και, παράλληλα, φιλοξένησε σημαντικούς πνευματικούς άνδρες της εποχής από διάφορα σημεία του Ελληνισμού, ενώ η ιωνική φιλοσοφία και ο ελεατικός στοχασμός βρήκαν πρόσφορο έδαφος ευδοκίμησης.

Ως επιστέγασμα, τόσο ο Υπουργός Πολιτισμού όσο και ο Πρόεδρος της Ελληνικής Φιλοσοφικής Εταιρείας παρέλειψαν να αναφερθούν για τη θέση της Φιλοσοφίας στην Ελληνική Εκπαίδευση – και ήταν μοναδική ευκαιρία να μάθουν οι σύνεδροι για τη διδασκαλία της4 – και, γενικότερα, για την υποβάθμιση του μαθήματος στη Β/θμια Εκπαίδευση, στην Ελλάδα, κοιτίδα της δημιουργίας της, σε αντίθεση μάλιστα με πολλές ευρωπαϊκές χώρες όπου κατέχει πρωτεύουσα θέση.

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

1. Τάσου Οικονόμου, «Η φιλοσοφία επιστρέφει στην Αθήνα», Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 18/7/’13 και βλ. Θεοφάνη Τάση, «Η φιλοσοφία ως τρόπος ζωής και η δημοκρατία», Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 28/7/’13.
2. Πρβλ. 2.500 χρόνια Δημοκρατίας, που εορτάσθηκαν στην Αθήνα το 1991.
3. Βλ. Γιάννη Μπασκόζου. «Ο Χάμπερμας και η ανακατασκευή της Ευρώπης», ΤΟ ΒΗΜΑ, 11/4/’13.
4. Βλ. Τάκη Θεοδωρόπουλου, «Φιλοσοφούμεν γαρ μετ’ ευτελείας», Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, Διαγωνίως 6/8/’13. Ο συντάκτης αναφέρεται στο πώς διδάσκεται η φιλοσοφία στην ελληνική μέση εκπαίδευση καθώς και στην απουσία χαιρετισμού από τον πρύτανη του Παν/μίου Αθηνών και φιλόσοφο Θεοδόσιο Πελεγρίνη.