Δεν είναι βέβαια καιροί για οράματα και ουτοπίες. Αν όμως στερεωθούν τα στοιχειώδη και τα αυτονόητα, ίσως καταστεί δυνατό να προωθηθούν κάποιες ουσιώδεις και αναγκαίες εκπαιδευτικές αλλαγές στη χώρα μας.
Στοιχειώδες και αυτονόητο είναι π.χ. να λειτουργούν κανονικά τα σχολεία χωρίς απεργίες, καταλήψεις, συνελεύσεις, περιπάτους στο γειτονικό πάρκο. Όπως και το να κάνουν οι διδάσκοντες τη δουλειά για την οποία προσελήφθησαν και για την οποία πληρώνονται. Όπως και το να είναι όλα έτοιμα και στη θέση τους με την έναρξη της σχολικής χρονιάς. Στοιχειώδες και αυτονόητο είναι να σταματήσει το συνεχές ράβε - ξήλωνε, να υπάρξει συνέπεια και συνέχεια. Όπως και να χαμηλώσουν οι τόνοι των κομματικών αντιπαραθέσεων, να υπάρξει εκπαιδευτική ειρήνη, έστω ανακωχή.
Το τί πρέπει να γίνει στην εκπαίδευση θα προκύψει από μια επιστημονική αξιολόγηση σε όλο το εκπαιδευτικό φάσμα, από το Υπουργείο και τις υπηρεσίες του ως την τελευταία σχολική μονάδα της χώρας. Ένα τέτοιο πρόγραμμα θα μπορούσε να χρηματοδοτηθεί από την Ε.Ε. Τα αποτελέσματα θα αποτελέσουν οδηγό για βελτιωτικές κινήσεις.
Παράλληλα με αυτά, οι ουσιώδεις εκπαιδευτικές αλλαγές που δειλά δειλά πάνε να ξεκινήσουν και που πρέπει να προωθηθούν με τόλμη, είναι πρώτα ο αποστιγματισμός, η αποκατάσταση και η ενίσχυση της τεχνικής επαγγελματικής εκπαίδευσης, καθώς και η σύνδεσή της με την οικονομία και την παραγωγή κατά Περιφέρεια, σε συνάρτηση με το κινούμενο εργασιακό τοπίο (σε Ελλάδα και Ε.Ε.) και τα επαγγελματικά δικαιώματα.
Σημαντική αλλαγή θα είναι επίσης η απαλλαγή της εκπαίδευσης από το συγκεντρωτισμό και την ομοιομορφία που τη διέπει, με μια πραγματική αποκέντρωση που θα ευνοεί ελεγχόμενες εκπαιδευτικές διαφοροποιήσεις στην Περιφέρεια και πρωτοβουλίες στη σχολική μονάδα. Έτσι θα αναδειχθούν νέες ιδέες, προτάσεις και λύσεις, θα ενισχυθεί η πρωτοβουλία, η δημιουργικότητα, η σχολική ζωή (ομίλοι, εκδηλώσεις, μαθητικοί διαγωνισμοί, αγώνες, κτλ.), θα αναδειχθούν ταλέντα και θα ζωντανέψει το άνυδρο και απωθητικό σχολείο.
Σημαντική συμβολή στην οργάνωση της εκπαίδευσης θα είναι και η υποχρέωση υποβολής έκθεσης, από κάθε Περιφέρεια, πρός το Υπουργείο και από κάθε σχολική μονάδα στην Περιφέρεια με τον σχεδιασμό - προγραμματισμό του προς εκτέλεση εκπαιδευτικού έργου στην αρχή της σχολικής χρονιάς και με απολογισμό - αξιολόγησή του στο τέλος.
Σημαντική αλλαγή θα ήταν επίσης να καταστεί η σχολική μονάδα κύτταρο επιμόρφωσης, με προγράμματα που προτείνει η ίδια η σχολική μονάδα ή οργανώνει η Περιφερειακή Εκπαιδευτική Αρχή και εκτελούνται από Σχολικούς Συμβούλους και άλλους ειδικούς.
Πολλά θα μπορούσε να πεί κανείς. Για να οικοδομηθούν όμως τα ουσιώδη, πρέπει πρώτα να θεμελιωθούν τα στοιχειώδη. Και εδώ είναι, φοβάμαι, το πρόβλημα.
