Στη συνέντευξη των υποψηφίων Σχολικών Συμβούλων Δ.Ε., των οποίων η διαδικασία επιλογής άρχισε στις 17/10/'11 και ολοκληρώθηκε στα τέλη Δεκεμβρίου, η επιτροπή κρίσης και αξιολόγησης είχε στη διάθεσή της μια τράπεζα ερωτήσεων που, με εξαίρεση τις απαντήσεις, ήταν γνωστή ήδη στους υποψηφίους. Τα υπό πραγμάτευση θέματα, με την τριπλή διάταξη: Σενάριο (ανεπιτυχής όρος) Α' Θεωρητικές παραδοχές Β' Περιγραφή Σεναρίου: 1. Δεδομένα. 2. Υπάρχουσα κατάσταση - Πρόβλημα. Γ' Ενδεικτικές ερωτήσεις, συντάχθηκαν από επιστημονική επιτροπή πανεπιστημιακών καθηγητών και περιελάμβαναν 500 σενάρια, κατανεμημένα στις επόμενες ειδικότητες, με την εξής σειρά: Φιλόλογοι (1-260), Μαθηματικοί (261-311), Φυσικοί (312-380), Θεολόγοι (381-439), Μουσικοί (440-481), Φυσικής Αγωγής (482-496) και Ξένων Γλωσσών (497-500).
Τα σενάρια, ειδικότερα για τους φιλόλογους, ήταν δομημένα σε δύο θεματικούς κύκλους, ενίοτε αλληλοεπικαλυπτόμενους, της Ψυχοπαιδαγωγικής και της Ειδικής Διδακτικής των φιλολογικών μαθημάτων. Στον πρώτο κύκλο, εμπεριέχονταν θέματα σχετικά με τις κατευθύνσεις του Νέου Σχολείου, που θέτει το μαθητή στο κέντρο της εκπαιδευτικής διαδικασίας, ανοιχτό στις ιδέες, τη γνώση, το μέλλον, και αναφέρονταν κυρίως στο ρόλο του σχολείου στο σύγχρονο πολυπολιτισμικό περιβάλλον, την πολιτισμική ανομοιογένεια του μαθητικού πληθυσμού και τη διαφορετικότητα, με βάση τις αρχές της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης· ακόμη, στις στρατηγικές οργάνωσης διαχείρισης της τάξης και την παιδαγωγική αντιμετώπιση της "παραβατικής" συμπεριφοράς, που διαταράσσει το ψυχολογικό κλίμα του σχολείου, στους μαθητές με συναισθηματικό και κοινωνικό έλλειμμα και γνωστική ανεπάρκεια, λόγω μαθησιακών ελλείψεων, την ομαδοσυνεργατική μάθηση, τις ομαδικές ερευνητικές εργασίες, τη διεπιστημονική διασύνδεση, τη διαφοροποιημένη διδασκαλία, τις καινοτόμες δράσεις, τη διερευνητική και διαθεματική προσέγγιση κ.ά. Όσον αφορά την Ειδική Διδακτική τα ποικίλα θέματα αναφέρονταν στους στόχους και τις μεθόδους διδασκαλίας, σύμφωνα με το Αναλυτικό Πρόγραμμα και το ΔΕΠΠΣ, τη διδασκαλία της πολυτροπικότητας, των μορφοσυντακτικών φαινομένων, της δομολειτουργικής ανάλυσης πρωτότυπων κειμένων, και τον ερμηνευτικό πλουραλισμό, τη χρήση των νέων Τεχνολογιών (διαδίκτυο, οπτικοακουστικπά μέσα, κ.ά.), την ολιστική προσέγγιση της γλώσσας, την ανάπτυξη της ιστορικής σκέψης και συνείδησης των μαθητών και την κριτική αξιολόγηση των πηγών, την παραγωγή και πρόσληψη αναφορικών και κατευθυντικών ειδών λόγου, την καλλιέργεια της κειμενικής ικανότητας των μαθητών κ.ά. Άκρως πενιχρά έως ανύπαρκτα θέματα σχετικά με την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών και το μείζον θέμα της επιμόρφωσης, σε όλες τις διαστάσεις του.
Αναμφίβολα, οι συντάκτες των σεναρίων κατέβαλαν εργώδη προσπάθεια να συνδυάσουν τα πορίσματα των σύγχρονων επιστημονικών ερευνών και της διεθνούς διδακτικής πρακτικής με την ως τώρα ισχύουσα, παραδοσιακή, εκπαιδευτική θεσμοθεσία, χρησιμοποιώντας προσφυώς τη σύγχρονη βιβλιογραφία (ελληνική και ξενόγλωσση), με υπερβάλλοντα, όμως, ζήλο στη χρήση αγγλικών εκφράσεων, σε πολλά σημεία του κειμένου, ως μη έδει, που δεν εξυπηρετούσαν άλλωστε κανένα σκοπό: collective reflection - fading scaffolding - power point - rubrics - editing - conceptual scaffolding - heuristics scaffolding - collaborative problem solving - zone of proximal development - life skills - classroom management...
Από την άλλη μεριά, είναι εμφανές ότι η γραφή του βιβλίου έγινε από διαφορετικούς συντάκτες, χωρίς όμως να έχει γίνει συνολική, τελική, επιμέλεια, για την ομοιόμορφη γλωσσική έκφραση, με αποτέλεσμα να παρουσιάζονται, πολλές φορές, εκφραστικές και νοηματικές ατέλειες, αλλά και διαφοροποιήσεις (μαθητές και παιδιά, στη συγκεκριμένη συνθήκη, αντί πληθυντικού, - των Σεβρών; - δεν πιάνει τόπο(;) κ.ά.) καθώς και χρήση νεολογισμών (υλοκεντρικό(!) σχολείο, προτάγματα Π.Σ., εποικοδομιστικά, συγκειμενοποιημένος(;) λόγος κ.ά.).
Από τη μελέτη όλων των σεναρίων γεννάται η εξής απορία που μας προβληματίζει: είναι η πρώτη φορά, από τη λειτουργία του θεσμού των Σχολικών Συμβούλων (1984), που δίνονται συγκεκριμένο corpus ερωτήσεων στους υποψηφίους. Οπωσδήποτε, οι προσερχόμενοι στη συνέντευξη συνάδελφοι, ιδιαίτερα οι νεήλυδες, εξοικειώνονταν με την επιστημονική ορολογία, αλλά και την όλη φιλοσοφία των ερωταποκρίσεων, έχοντας στη διάθεσή τους ένα καθοδηγητικό πλαίσιο μελέτης· είναι, όμως, θεμιτό να διακυβεύεται και οιονεί να ευτελίζεται η επιστημονική συγκρότηση συναδέλφων με διδακτορικούς τίτλους και με αυξημένα προσόντα (μεταπτυχιακές σπουδές - συγγραφικό έργο), με την αποκλειστική χρήση a priori στερεότυπων και δεσμευτικών ερωτήσεων, οι οποίες, συν τοις άλλοις, περιορίζουν την ελεύθερη πραγμάτευση ενός θέματος, και των οποίων οι απαντήσεις, καλυπτόμενες εσαεί με τον μανδύα του απορρήτου, ευρίσκονταν στη διάθεση μόνο των μελών της επιτροπής; Εξάλλου, ελλοχεύει ο κίνδυνος να ετοιμασθούν, σε προσεχείς κρίσεις, ειδικά "λυσάρια" με τις ενδεχόμενες απαντήσεις των θεμάτων. Ήδη, είχε κυκλοφορήσει από συνάδελφο, υποψήφιο Σχολικό Σύμβουλο, οδηγός για τον τρόπο μελέτης των σεναρίων με την προτεινόμενη, αντίστοιχα, ενδεικτική διεκπεραίωσή τους.
Συνοψίζοντας, η Πολιτεία πρέπει να διασφαλίσει το κύρος και τη σοβαρότητα των συνεντεύξεων άριστα καταρτισμένων συναδέλφων, οι οποίοι αποτελούν την επιστημονική αιχμή του δόρατος των εκπαιδευτικών, συγκροτώντας ανάλογα την επιτροπή κρίσης και αξιολόγησης από πρόσωπα που να διαθέτουν όχι μόνο την επιστημονική υποδομή, αλλά και την αντίστοιχη γνώση και διδακτική εμπειρία στο χώρο της Β/θμιας Εκπ/σης, στον οποίο, ενίοτε, τα μέλη της Επιτροπής δεν έχουν καθόλου θητεύσει.