Προσπάθεια διατύπωσης μερικών αρχών¹ και βασικών θέσεων για τον ελπιζόμενο διάλογο:
α'. Βασικοί σκοποί παιδείας αναγνωρίζονται δύο: διαμόρφωση της προσωπικότητας των νέων (διάσταση συναισθηματική / συγκινησιακή, διανοητική / στοχαστική, βουλητική, που καταλήγει σε αποφάσεις, πράξεις, επινοήσεις) και προετοιμασία για σταδιοδρομία, όπου απαιτούνται γνώσεις - δεξιότητες - αξιολογικές επιλογές σύμφωνες ή ομόρροπες προς τις ανάγκες του κοινωνικού βίου, στα πλαίσια της κοινωνίας... Επικουρικοί ή ειδικοί σκοποί παιδείας προβάλλονται : η ανάγκη κοινωνικοποίησης του ατόμου και συνοχή της κοινωνίας, η καλλιέργεια εθνικής και ευρύτερης πολιτισμικής συνείδησης, κοινωνικής αλληλεγγύης και ανθρωπισμού, κριτικής ικανότητας, θρησκευτικής συνείδησης...
β'. Ανάγκη διαρκούς προσαρμογής της παιδείας στις μεταβαλλόμενες ανάγκες της ζωής και σταδιοδρομίας, γιατί από τη φύση του ο θεσμός είναι ανάγκη να προσαρμόζεται διαρκώς στις τεχνολογικές δυνατότητες των καιρών, ώστε να ανταποκρίνεται με τον καλύτερο τρόπο στους αποδεκτούς κατά περίπτωση σκοπούς.(Νομίζω ότι στη Βιολογία έχω διαβάσει ότι ο "νόμος της προσαρμογής" είναι ο "ισχυρότερος βιολογικός νόμος").
γ'. Για την επιδίωξη-επίτευξη εκπαιδευτικών σκοπών (§ § α΄,β΄)ανάγκη να αναζητούνται πρόσφορα μορφωτικά αγαθά(πεδία μάθησης)¹, να διαμορφώνονται αναλυτικά προγράμματα αντίστοιχα, να επιλέγονται μέθοδοι διδακτικής/παιδαγωγικής συνεργασίας, να οργανώνονται λειτουργικά σχολεία, να γίνεται αξιολόγηση όλων των παραγόντων της εκπαιδευτικής διαδικασίας για λόγους διαρκούς βελτίωσης και κοινωνικής δικαιοσύνης...
δ'. Πρόσθετο σήμερα πρόβλημα του διαλόγου: Είναι ανάγκη με μεγαλόστομες διακηρύξεις, προτροπές ή επιπόλαιες υποσχέσεις να προωθούμε όλα τα παιδιά στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, για να καταλήγουν μοιραία οι μισοί πτυχιούχοι άνεργοι και απογοητευμένοι¹ στα 23-25 χρόνια τους; 'H μήπως είναι πιο φρόνιμο να ενημερώνουμε έγκαιρα τους νέους (στο Γυμνάσιο-Λύκειο) ποια είναι η απορροφητικότητα της κοινωνίας μας σε ανθρώπινο δυναμικό επαγγελματικά προετοιμασμένο, ώστε έγκαιρα να μπορούν να αποφασίζουν ό,τι θα κρίνουν επιθυμητό και εφικτό για τον εαυτό τους, ανάλογο προς τις φιλοδοξίες τους, τις επιδόσεις, τις δυνατότητές τους; Μήπως είναι καιρός να αναλύσουμε με σύνεση τη σοφή ρήση του Αναξαγόρα ότι "φρονιμώτατον των ζώων άνθρωπος δια το χείρας έχειν", (ώστε να αγγίζει, να περιεργάζεται τα αντικείμενα, να παίρνει πληροφορίες απ'αυτά, να τα μεταμορφώνει, να κατασκευάζει εργαλεία, να τα αξιοποιεί για τους σκοπούς του).
ε'. Ποιοι είναι οι πιο κατάλληλοι συνομιλητές για το Διάλογο περί Παιδείας: οι φερόμενοι ως "αρμόδιοι" ("οι εξουσιοδοτημένοι για κάποιο έργο σε κάποιο τομέα"¹) ή οι "ειδικοί με γνώση και εμπειρία" για το ζήτημα που θα χειριστούν; Και οι άμεσα ενδιαφερόμενοι, που πονούν για την αλήθεια του διαλόγου; Δε θα έχουν γνώμη; Τι μπορεί να προσφέρει στο διάλογο για τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση όποιος σοφός προβάλλεται ως "αρμόδιος" λόγω σπουδών και τίτλων, αλλά ίσως δεν έχει πραγματική εμπειρία από την αγία έδρα της αντίστοιχης σχολικής αίθουσας;
στ'. Επειδή συχνά προβάλλεται ως ανασχετικός φραγμός για κρίσιμες πολιτικές αποφάσεις ο κίνδυνος πολιτικού κόστους, νομίζω ότι φρόνιμο είναι οι υπεύθυνοι πολιτικοί, που θα τον προωθήσουν, (αν πραγματικά τον θέλουν για βελτίωση της Παιδείας), να τον σχεδιάσουν πολύ προσεκτικά με δυο κινήσεις / διακηρύξεις που θα κάνουν γνωστές από την αρχή:
(1)'Oτι ενδιαφέρονται γιαποιότητα Εκπαίδευσης όλων των παιδιών της κοινωνίας, με την ίδια αγάπη και φροντίδα για το καλύτερο αύριο όλης της κοινωνίας και
(2)'Oτι ενδιαφέρονται με το Διάλογο περί Παιδείας να ευαισθητοποιηθούν (αφού πρώτα ενημερωθούν) όσο γίνεται πιο πολλοί πολίτες, κυριότατα γονείς παιδιών, που φοιτούν στα Σχολεία, ώστε να έχουν γνώμη που θα επηρεάσει και την ψήφο τους. Πώς; Θα το δούμε σε επόμενο σημείωμα (που θα πρωθηθεί στην ιστοσελίδα μας: www.voros.gr με τίτλο: "Ουσιαστικός Διάλογος" για την Παιδεία με άμεση συμμετοχή και των ειδικών και εκείνων που άμεσα ενδιαφέρονται. Είναι απλός, πρωτότυπος και "σταυρο-φόρος", ελπίζω, για όποιους συνειδητά θα τον προωθήσουν.
