[10/10/2025]

Προκήρυξη του 2^ου Πανελλήνιου Διαγωνισμού για μαθητές/μαθήτριες Γυμνασίου και Λυκείου: 

Schoolscape_2: «Γλωσσικά» μηνύματα στο σχολικό τοπίο

Η επιστημονική ένωση «Νέα Παιδεία», το Εργαστήριο Εκπαιδευτικής Έρευνας και Γλωσσικών Εφαρμογών του Τμήματος Γερμανικής Γλώσσας και Φιλολογίας του Α.Π.Θ., και το Εργαστήριο Εκπαιδευτικής Καινοτομίας του Ιονίου Πανεπιστημίου προκηρύσσουν τον 2ο Πανελλήνιο Διαγωνισμό για μαθητές/μαθήτριες Γυμνασίου και Λυκείου με θέμα: Schoolscape_2: «Γλωσσικά» μηνύματα στο σχολικό τοπίο.

Ο διαγωνισμός θα διαρκέσει 6 μήνες (Νοέμβριος 2025 – Απρίλιος 2026) και μπορούν να συμμετάσχουν μαθητές/μαθήτριες όλων των τάξεων του Γυμνασίου και του Λυκείου, καθώς και εκπαιδευτικοί όλων των ειδικοτήτων.

Πλαίσιο – Στόχοι

Το σχολείο είναι γεμάτο από διάφορα είδη κειμένων και «γλωσσικών» μηνυμάτων που βλέπουμε καθημερινά, όπως αφίσες, ανακοινώσεις, πινακίδες και γκράφιτι. Αυτά τα κείμενα δεν είναι απλώς διακοσμητικά· έχουν σημαντικό ρόλο στην καθημερινότητά μας και στη ζωή στο σχολείο.

Από τι «κείμενα» (είδη λόγου) απαρτίζεται το σύγχρονο σχολικό τοπίο; Αν καταγράψουμε και αναλύσουμε τις γλωσσικές μορφές που χρησιμοποιούνται στους σχολικούς χώρους, θα διαπιστώσουμε διάφορα είδη «γλωσσικών» μηνυμάτων (ρυθμιστικά, υποδομής, εμπορικά, μη θεσμοθετημένα, διδακτικά και καλλιτεχνικά). Παρατηρώντας τα λαμβάνουμε πληροφορίες για το ποιος/α τα κατασκεύασε και γιατί και πώς αυτά «συνομιλούν» τόσο μεταξύ τους όσο και με άλλα «κείμενα» στον ίδιο χώρο. Έτσι, κατανοούμε τη λειτουργία και τη σημασία της γλώσσας στην καθημερινή ζωή, ενώ παράλληλα αντιλαμβανόμαστε τον τρόπο με τον οποίο οι γλωσσικές επιλογές αντικατοπτρίζουν πολιτισμικές και κοινωνικές ταυτότητες ή ενισχύουν τη συμπερίληψη και τον κοινωνικό αποκλεισμό. Βλέπουμε πώς οι λέξεις που επιλέγουμε να χρησιμοποιήσουμε μπορούν να δείξουν ποιοι/ποιες είμαστε, τι πιστεύουμε και πώς αντιλαμβανόμαστε τον κόσμο γύρω μας. Οι λέξεις μας μπορούν να φέρουν τους ανθρώπους πιο κοντά ή, αντίθετα, να τους απομακρύνουν.

Σκοπός του διαγωνισμού είναι η εξοικείωση των μαθητών/μαθητριών με τη σύγχρονη (γλωσσολογική) έρευνα, μέσα από την παρατήρηση, τη συλλογή, την ταξινόμηση και την ανάλυση του κειμενικού υλικού. Ειδικότερα, επιδιώκεται οι μαθητές/τριες να αναπτύξουν τις γλωσσικές τους ικανότητες, καθώς και τις δεξιότητες τους στον οπτικό γραμματισμό και τον κριτικό λόγο.

Ο διαγωνισμός προκηρύσσεται για δεύτερη χρονιά και απευθύνεται σε μαθητές/μαθήτριες των τριών τάξεων των Γυμνασίων και των Λυκείων στην Ελλάδα, στην Κύπρο και στα σχολεία της Ομογένειας.

Κάθε σχολείο μπορεί να λάβει μέρος με περισσότερες της μίας παρουσιάσεις σχολικών μηνυμάτων, αν το επιθυμεί, με τη συνεργασία εκπαιδευτικών διαφορετικών ειδικοτήτων.

Όλοι/-ες οι ενδιαφερόμενοι/-ες μπορούν να επισκεφθούν την ιστοσελίδα της «Νέας Παιδείας» και την ιστοσελίδα του Εργαστηρίου Εκπαιδευτικής Έρευνας και Γλωσσικών Εφαρμογών του Τμήματος Γερμανικής Γλώσσας και Φιλολογίας του Α.Π.Θ., προκειμένου να περιηγηθούν στο υλικό του περσινού διαγωνισμού.

Αφόρμηση

Στον διαγωνισμό αυτό οι μαθητές/μαθήτριες καλούνται να καταγράψουν το σχολικό τοπίο, να το αναλύσουν και να το παρουσιάσουν, αναλαμβάνοντας έτσι οι ίδιοι/-ες τον ρόλο του/της ερευνητή/ερευνήτριας με αφορμή την επαφή, την καταγραφή και τη μελέτη, καθώς και τη συνομιλία με τα «γλωσσικά» μηνύματα του σχολείου τους.

Αξιολόγηση

Τα  έργα των μαθητών/μαθητριών θα αξιολογηθούν από κριτική επιτροπή. Ως κριτήρια αξιολόγησης έχουν ορισθεί: α) η πληρότητα του φακέλου, β) η ακρίβεια ταξινόμησης και ανάλυσης των «γλωσσικών» μηνυμάτων, γ) η πρωτοτυπία της παρουσίασης, δ) η δημιουργικότητα στην παραγωγή του «γλωσσικού» μηνύματος.

Οι καλύτερες εργασίες θα παρουσιαστούν από τις ομάδες που τις εκπόνησαν σε ειδική εκδήλωση, με στόχο την προώθηση του διαλόγου της εκπαιδευτικής με την επιστημονική κοινότητα. Στο πλαίσιο της εκδήλωσης αυτής, θα δοθούν τρία (3) βραβεία και ισάριθμοι έπαινοι ανά βαθμίδα εκπαίδευσης (Γυμνάσιο-Λύκειο), ενώ παράλληλα θα παρουσιαστεί η ψηφιακή έκθεση με όλα τα «γλωσσικά» μηνύματα ανά θεματική κατηγορία.

Η ημερομηνία και ο χώρος της εκδήλωσης θα ανακοινωθούν σε εύθετο χρόνο.

Όροι συμμετοχής – Σημαντικές ημερομηνίες

1. Οι μαθητές/μαθήτριες καλούνται, με τη στήριξη των υπεύθυνων εκπαιδευτικών, να δημιουργήσουν:

               α) μια παρουσίαση των «γλωσσικών» μηνυμάτων του σχολείου τους,

               β) το δικό τους «γλωσσικό» μήνυμα.

2. Οι συμμετέχοντες/-ουσες εκπαιδευτικοί θα παρακολουθήσουν δύο (2) επιμορφωτικές συναντήσεις με την επιστημονική ομάδα του διαγωνισμού.
3. Η συμμετοχή στον διαγωνισμό είναι προαιρετική και δεν συνεπάγεται κανένα κόστος για τους/τις συμμετέχοντες/-ουσες.
4. Καταληκτική ημερομηνία για την υποβολή των έργων: Κυριακή, 05 Απριλίου 2026.
5. Η ημερομηνία ανακοίνωσης των αποτελεσμάτων ορίζεται η Δευτέρα, 11 Μαΐου 2026.
6. Τα έργα θα αναρτηθούν σε ειδικό χώρο σε drive.
7. Κάθε συμμετοχή πρέπει να συνοδεύεται:

Α) από την αίτηση συμμετοχής συμπληρωμένη (σε μορφή word),

Β) από το έντυπο γονικής συναίνεσης υπογεγραμμένο είτε χειρόγραφα είτε ψηφιακά μέσω gov.gr.

8. Tο έργο θα πρέπει να είναι πρωτότυπη δημιουργία ειδικά για τον διαγωνισμό και δεν θα πρέπει να έχει προβληθεί ή παρουσιαστεί όλη/ο ή μέρος αυτού πριν από τον συγκεκριμένο διαγωνισμό.
9. Η συμμετοχή στον διαγωνισμό προϋποθέτει τη ρητή και ανεπιφύλακτη αποδοχή των όρων του τόσο από τους/τις μαθητές/μαθήτριες όσο και από τους γονείς και κηδεμόνες τους.

Διαδικασία συμμετοχής

1. Οι υπεύθυνοι εκπαιδευτικοί καλούνται να συμμετάσχουν σε δύο (2) επιμορφωτικές διαδικτυακές συναντήσεις σχετικά με τους στόχους, το περιεχόμενο του διαγωνισμού και τη διαδικασία αξιολόγησης.
2. Η ομάδα θα φωτογραφίσει τον σχολικό χώρο (εξωτερικά και εσωτερικά) με έμφαση σε συγκεκριμένα «γλωσσικά» μηνύματα, αλλά και συνολικά τον χώρο όπου αυτά εντοπίζονται, συνδέονται και «συνομιλούν» με άλλα «γλωσσικά» μηνύματα.
3. Η ομάδα θα επιλέξει τα σχολικά «γλωσσικά» μηνύματα, τα οποία θα αναλύσει βάσει των κριτηρίων.
4. Η ομάδα θα δημιουργήσει «γλωσσικό» μήνυμα και θα επεξεργαστεί το έργο της σε μορφή pdf, pptx, βίντεο, poster ή όποια άλλη ψηφιακή μορφή.
5. Θα ακολουθήσει αξιολόγηση από την κριτική επιτροπή.

Εκδήλωση ενδιαφέροντος

Οι ενδιαφερόμενοι/ες θα πρέπει να συμπληρώσουν τη φόρμα συμμετοχής στον σύνδεσμο https://forms.gle/ueE7MzbSxk2uBMZM8 έως τις 14 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2025.

Οργανωτική επιτροπή:

• Συντονιστής: Κώστας Αγγελάκος, Καθηγητής, Ιόνιο Πανεπιστήμιο, Διευθυντής της «Νέας Παιδείας»
• Φωτεινή Καλογερογιάννη, Συμβασιούχος διδάσκουσα, Α.Π.Θ., μέλος του ΔΣ της «Νέας Παιδείας»
• Νατάσα Μερκούρη, φιλόλογος, Κολλέγιο Αθηνών, αντιπρόεδρος της «Νέας Παιδείας»
• Ελευθερία Παπαμανώλη, Δρ Επιστημών της Αγωγής, φιλόλογος, ταμίας της «Νέας Παιδείας»
• Αθηνά Σιούπη, Καθηγήτρια Γλωσσολογίας, Α.Π.Θ., Διευθύντρια του Εργαστηρίου Εκπαιδευτικής Έρευνας και Γλωσσικών Εφαρμογών
• Αναστασία Στάμου, Καθηγήτρια Εφαρμοσμένης Γλωσσολογίας-Κοινωνιογλωσσολογίας-Ανάλυσης Λόγου, Α.Π.Θ.
• Δημήτρης Χριστόπουλος, φιλόλογος, γενικός γραμματέας της «Νέας Παιδείας»

Τεχνική υποστήριξη:

Άγγελος Κωσταράς, απόφοιτος του Τμήματος Τεχνών Ήχου και Εικόνας και υποψ. διδάκτορας του Τμήματος Ιστορίας του Ιονίου Πανεπιστημίου.

Στοιχεία επικοινωνίας:

neapaideia.journal@gmail.com (Νατάσα Μερκούρη)

schoolscape2025@del.auth.gr (Φωτεινή Καλογερογιάννη)