[29/9/2025]

Διαδικτυακή επιμορφωτική συνάντηση

Πέμπτη, 18 Δεκεμβρίου 2025, ώρα 19:00

Τι αλλάζει στην κλίση των ουσιαστικών

Ομιλητής: Δρ. Μιχαήλ Ι. Μαρίνης, Fellow, CHS, Harvard University· Fellow, GLOS, The Ohio State University

Περίληψη
Είναι η γραμματική ένα στατικό σύνολο κανόνων που αποστηθίζουμε ή ένας ζωντανός οργανισμός που εξελίσσεται μπροστά στα μάτια μας; Γιατί οι μαθητές (αλλά και οι φυσικοί ομιλητές εν γένει) δυσκολεύονται με συγκεκριμένους τύπους ουσιαστικών, ενώ άλλοι τους φαίνονται «απόλυτα φυσικοί»; Η παρουσίαση απαντά σε αυτά ακριβώς τα ερωτήματα. Αποκωδικοποιεί τις αόρατες δυνάμεις που μεταμορφώνουν διαρκώς την κλίση των ουσιαστικών της ελληνικής γλώσσας από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Μέσα από εύληπτα παραδείγματα και οπτικοποιήσεις, θα δούμε πώς οι αλλαγές αυτές δεν είναι τυχαία «λάθη», αλλά συστηματικές τάσεις που συνεχίζουν να δρουν και σήμερα, τόσο στην Κοινή Νεοελληνική όσο και στις νεοελληνικές διαλέκτους. Οι εκπαιδευτικοί θα αποκτήσουν μια νέα, διαισθητική ματιά και κατανόηση του γιατί η γλώσσα αλλάζει και –το κυριότερο– την δυνατότητα να εξηγήσουν στους μαθητές τους τη λογική πίσω από τις γραμματικές αλλαγές. Έτσι,  ένα φαινομενικά δύσκολο γραμματικό φαινόμενο μπορεί να μετατραπεί σε ένα συναρπαστικό ταξίδι στη ζωή και τις μεταβολές της γλώσσας. Μια οπτική με πτυχές άμεσα εφαρμόσιμες σε όλες τις τάξεις του Γυμνασίου και του Λυκείου.

Συνοπτικό βιογραφικό

Ο Μιχαήλ Ι. Μαρίνης είναι γλωσσολόγος, Ερευνητής στο Κέντρο Ελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Harvard και Μεταδιδακτορικός Υπότροφος στο The Ohio State University. Ειδικεύεται στη μορφολογία, τα κλιτικά συστήματα και την επαφή γλωσσών, με ιδιαίτερη έμφαση στις νεοελληνικές διαλέκτους και εξειδίκευση στα ελληνικά της Κάτω Ιταλίας. Έλαβε το διδακτορικό του στη Γλωσσολογία από το Πανεπιστήμιο Πατρών, με την υποστήριξη ανταγωνιστικών υποτροφιών από (α) το Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών και (β) το Ελληνικό Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας. Έχει διατελέσει ερευνητής και διδάσκων σε Πανεπιστήμια της Ευρώπης και των Ηνωμένων Πολιτειών. Σήμερα, υλοποιεί στο Harvard το ερευνητικό έργο When the Previously Differentiated Become Identical: What the Diachrony of Greek Inflectional Syncretism Can Teach Us (GreDIS), όπου διερευνά τον τρόπο με τον οποίο η εξέλιξη των συγκρητικών μοτίβων στα ονοματικά κλιτικά παραδείγματα της ελληνικής μπορεί να συμβάλει σε μια πιο ολοκληρωμένη κατανόηση της μορφολογικής αλλαγής στον χρόνο και τον χώρο. Παράλληλα, στο The Ohio State University, εκπονεί το ερευνητικό πρόγραμμα The LaViN Project: Language in the Historical Archive of To Vima and Ta Nea, το οποίο αποτελεί συγχρονική και διαχρονική μελέτη της γλώσσας του ελληνικού τύπου. Το πρόσφατο έργο του, έχει δημοσιευθεί σε κορυφαία επιστημονικά περιοδικά, όπως το Folia Linguistica, το Journal of Greek Linguistics και το Transactions of the Philological Society, και καλύπτει θεματικές περιοχές όπως η ελληνική κλιτική τυπολογία, οι αλλαγές που προκύπτουν λόγω της γλωσσικής επαφής και η μορφοφωνολογική ποικιλία. Μεταξύ των συνεισφορών του συγκαταλέγονται η διατύπωση της έννοιας της αντιελλειμματικότητας (antidefectiveness) στην κλιτική μορφολογία και η ιδέα μιας Ειδικής Τοπωνυμικής Μορφολογίας (Special Toponymic Morphology). Ο Μαρίνης είναι, επίσης, συντάκτης μορφολογικών λημμάτων στο πολυαναμενόμενο έργο αναφοράς Encyclopedia of Greek Language and Linguistics (εκδ. Brill).

Πληροφορίες για την επιμορφωτική συνάντηση

Πέμπτη, 18 Δεκεμβρίου 2025, ώρα 19:00

Online συμμετοχή: https://ionio-gr.zoom.us/j/99550939225?pwd=0me6D8yvRIAQfWrbDWmyoKtXt0Y7vW.1

Συνδιοργάνωση των φορέων: 

Περιοδικό «Νέα Παιδεία», Σύνδεσμος Φιλολόγων Κορινθίας, ΓλώΦ2Ις, 1o, 2ο & 4ο Γυμνάσιο Κορίνθου, 2ο Γυμνάσιο Ξυλοκάστρου, 2ο Γυμνάσιο Ταύρου «Αθηνά Χατζηεσμέρ», Γυμνάσιο Ζευγολατιού, 1ο & 2ο Γενικό Λύκειο Κιάτου, 1ο & 3ο Γενικό Λύκειο Κορίνθου, 1ο Γυμνάσιο Κιάτου, Μουσικό Σχολείο Κορίνθου.

Έργο του Barnett Newman με τίτλο Vir Heroicus Sublimis. Εκτίθεται στο MoMA.