Συνηθίσαμε πια, στις αρχές κάθε χρόνου, να υποδεχόμαστε το «Λεσβιακό Ημερολόγιο», την έκδοση του οποίου επιμελείται ανελλιπώς τα τελευταία 8 χρόνια (2011-2018) ο Δρ. Φιλολογίας και Διευθυντής Γυμνασίου κ. Παναγιώτης Σκορδάς. Η έκδοση αυτή με τη μακρά παρουσία της στα λεσβιακά Γράμματα, ήδη από το 1999 που πρωτοκυκλοφόρησε με επιμελητή τον αλησμόνητο εκπαιδευτικό Αριστείδη Κοτζαμάνη, καθιερώθηκε ως θεσμός και, χάρη στην πλούσια και πρωτότυπη θεματογραφία της τη σχετική με την ετήσια πνευματική, κοινωνική , καλλιτεχνική και, ευρύτερα, πολιτιστική ζωή της Λέσβου, αποτελεί σήμερα ένα κορυφαίο πνευματικό γεγονός για το νησί. Στις θεματικές ενότητες του τόμου , που αναφέρονται στην Ιστορία, Αρχαιολογία, Γλωσσολογία, Λογοτεχνία, Λαογραφία, Περιβάλλον, Τουρισμό, Εκπαίδευση κ.λ.π. της Λέσβου, εξετάζονται - μέσα από έγκριτες εργασίες - η πολιτιστική της διαδρομή δια μέσου των αιώνων.
Η παράθεση των εργασιών στο φετινό «Λεσβιακό Ημερολόγιο», μετά από το προλογικό σημείωμα του επιμελητή της έκδοσης του και τους χαιρετισμούς του Σεβασμιώτατου Μητροπολίτη Μυτιλήνης, της Περιφερειάρχη Β. Αιγαίου, του Δημάρχου Λέσβου και του Προέδρου του Επιμελητηρίου Λέσβου, αρχίζει με τη μελέτη της κ. Δώρας Μαρκάτου για τη γνωστή μεταλλοχαράκτρια, γλύπτρια και ζωγράφο Μαρία Καλλιπολίτη από την Αγ. Παρασκευή. Ακολουθούν οι λογοτεχνικές σελίδες με διηγήματα και ποιήματα Λεσβίων πεζογράφων και ποιητών και έπονται οι σχετικές με τα παραπάνω θέματα (ιστορικά, αρχαιολογικά, λαογραφικά κ.λ.π.) μελέτες για τη Λέσβο. Ο τόμος κλείνει με την αναφορά στα γεγονότα και στα πρόσωπα που «σημάδευσαν» τη χρονιά που πέρασε, όπως ο σεισμός στο Πλωμάρι, στην περιφέρειά του και στη Βρίσα, η θεομηνία που προξένησε σοβαρότατες υλικές ζημιές στο κτήριο του «Αναγνωστηρίου» Αγιάσου κ.λ.π., την παρουσίαση δύο σκίτσων (γελοιογραφίες), τα βιογραφικά σημειώματα των συγγραφέων των εργασιών του τόμου και, τέλος, με μια σύντομη μελέτη για τη σημασία της διάσωσης και διάδοσης της παραδοσιακής μας μουσικής και για τα Σαντούρια του «Αναγνωστηρίου», των οποίων η μουσική με τραγούδια της Λέσβου και της Μ. Ασίας έχει ηχογραφηθεί στο CD που συνοδεύει το «Ημερολόγιο» και προσφέρεται δωρεάν στους αναγνώστες του. Μάταια όμως αναζητήσαμε, αλλά δεν βρήκαμε, μεταξύ των περιεχομένων του «Ημερολογίου», τη συνήθως ακροτελεύτια στους προηγούμενους τόμους σπουδαιότατη εργασία του Παν. Σκορδά με τον τίτλο «Συμβολή στη Λεσβιακή Βιβλιογραφία», στην οποία καταγράφονται τα ετήσια βιβλία, περιοδικά. Λευκώματα, Ημερολόγια κ.λ.π. Λεσβίων ή μη συγγραφέων, που αναφέρονται στην Ιστορία, Αρχαιολογία, Γλωσσολογία, Λαογραφία, Εκπαίδευση, Τοπική Αυτοδιοίκηση, Περιβάλλον κ.λ.π. της Λέσβου. Υποθέτομε ότι ο επιμελητής της έκδοσης του Ημερολογίου, προκειμένου να διατηρήσει τον συνήθη αριθμό σελίδων και στον παρόντα τόμο, προτίμησε να απαλείψει από τα περιεχόμενά του τη δική του εργασία αν και ήταν τόσο σημαντική και όχι μια άλλη ενός συνεργάτη του.
Το νέο αυτό «Λεσβιακό Ημερολόγιο», όπως και τα προηγούμενά του, αποτελεί μια πολύτιμη συμβολή στα λεσβιακά Γράμματα, γιατί αναδεικνύει και προβάλλει τον πολιτισμό του νησιού και πλουτίζει τη λεσβιακή βιβλιογραφία. Είναι η φωνή της Λέσβου που μας καλεί να την ακροαστούμε και να την αισθανθούμε. Φυλλομετρώντας το, φυλλομετράς τη ζωή, το χρόνο, τις εποχές. Φυλλομετράς ακόμη τις σελίδες της τοπικής Ιστορίας, τις διάφορες επιστρώσεις της που συνθέτουν το ψηφιδωτό της λεσβιακής πολιτιστικής τοιχογραφίας και δοκιμάζεις την αντοχή των αισθημάτων σου, να βλέπεις και να στοχάζεσαι. Έχουμε στα χέρια μας μια έκδοση που έχει γίνει με πολλή γνώση, αίσθηση και υπευθυνότητα, γνωστές ιδιότητες που χαρακτηρίζουν κάθε πνευματική και επιστημονική δημιουργία του επιμελητή της, ενός βαθιά συγκροτημένου πνευματικού ανθρώπου, προβεβλημένου εκπαιδευτικού και φιλολόγου, ανήσυχου για τα δυσοίωνα μηνύματα των χαλεπών καιρών μας.
Ο καλαίσθητος αυτός και τυπογραφικά άψογος τόμος εντυπωσιάζει και ως έκδοση. Το άρτια επιμελημένο εξώφυλλο και οπισθόφυλλό του, που διακοσμούνται αντίστοιχα με δύο ζωγραφικούς πίνακες των εικαστικών καλλιτεχνών Μαρίας Καλλιπολίτη και Κ. Ζαμπάρα, τα δεκάδες «κοσμήματα» των σελίδων του, οι έγχρωμές φωτογραφίες προσώπων, κτισμάτων, ζωγραφικών πινάκων λαϊκών και δόκιμων ζωγράφων, οι χάρτες, οι εικόνες από την πανίδα και χλωρίδα της Λέσβου κ.λ.π., προεκτείνουν το περιεχόμενο και το νόημα των κειμένων, χάρη στην αρμονική ισορροπία λόγου και εικόνας.
Το «Λεσβιακό Ημερολόγιο» του 2018 είναι όντως «ένα καταφύγιο ψυχής και πνεύματος, μια λυτρωτική δίοδος προς το φως των Γραμμάτων, των Τεχνών και του λεσβιακού πολιτισμού», όπως σημειώνει στον πρόλογό του στον τόμο ο επιμελητής της έκδοσης αυτής. Συγχαίρουμε από καρδιάς όλους τους συντελεστές της, τους συγγραφείς των εργασιών που περιλαμβάνει, τις ποιοτικές εκδόσεις «Μύθος», τους χορηγούς που την στήριξαν οικονομικά και, τέλος, τον ακάματο επιμελητή της κ. Παναγ. Σκορδά. Σε όλους ανήκει «ο πρέπων έπαινος».
