Το ωραίο (το «καλόν» των αρχαίων) είναι ποιότητα που κανονικά σχετίζεται με την τέχνη και την αισθητική, είναι κατηγορία της αισθητικής το ωραίο αλλά δεν έχει πάντα, παντού και για όλους το ίδιο περιεχόμενο. Κάθε κοινωνία, κάθε εποχή, ακόμα και κάθε άνθρωπος διαμορφώνει τη δική του αντίληψη για το τι είναι και τι δεν είναι ωραίο. Στην τρέχουσα γλώσσα χρησιμοποιούμε τη λέξη ωραίο όχι μόνο σε σχέση με την τέχνη αλλά γενικότερα, η έννοια δηλαδή έχει διευρυνθεί κι έχει ταυτιστεί με το «μου αρέσει». Λέμε π.χ. ωραίο φαΐ, ωραίο γλυκό, ωραίο σπίτι, ωραία γυναίκα. Σε όλες τις περιπτώσεις πάντως το «ωραίο» που λέμε, ενέχει κάποιου είδους αισθητική αποτίμηση.

Γιατί όμως κάτι μας αρέσει και το λέμε ωραίο; Οι λόγοι ποικίλλουν και προσδιορίζονται ατομικά και συγκυριακά. Βρίσκουμε ωραίο και μας αρέσει κάτι που ταιριάζει στο γούστο μας, που συνάδει με την ιδεολογία και τις πεποιθήσεις μας, που ανταποκρίνεται στις ανάγκες και στις επιθυμίες μας, στην ιδιοσυγκρασία, στην ηλικία, στην παιδεία μας, στη συγκεκριμένη ενίοτε διάθεσή μας κάποια ώρα, αφού ετυμολογικά ωραίο σημαίνει αυτό που είναι «στην ώρα του». Γι’ αυτό και δεν αρέσουν ούτε πάντα ούτε σε όλους τα ίδια πράγματα.

Εφόσον υπάρχει πλουραλισμός και ποικιλία, είναι φυσικό να υπάρχουν αρέσκειες και απαρέσκειες. Αυτό όμως μπορεί να ισχύει για όλα; Μπορεί δηλαδή κάποιος να πει π.χ. «δε μ’ αρέσει» για το θέατρο του Σαίξπηρ, τη ζωγραφική του Γκρέκο, τη μουσική του Μότσαρτ, τον Παρθενώνα ή την Αφροδίτη της Μήλου; Λέμε κι εδώ «γούστο του» και «δικαίωμά του» ή προσπαθούμε να τον νουθετήσουμε, όπως τον άρρωστο που δεν έχει επίγνωση για την κατάστασή του και δεν παίρνει το φάρμακό του; Και τι του λέμε σ’ αυτή την περίπτωση;

Του λέμε: «Κοίτα, φίλε, μερικά έργα είναι πέρα από το «μ’ αρέσει – δε μ’ αρέσει», πάνω από το προσωπικό γούστο του καθενός. Σ’ αρέσει, δε σ’ αρέσει οφείλεις να το νιώσεις, να το γνωρίσεις, να το μελετήσεις, το πρόβλημα είναι δικό σου κι αν δεν σου αρέσει ο Προμηθέας Δεσμώτης, δε φταίει ο Αισχύλος. Τα μεγάλα κείμενα θέλουν και μεγάλους αναγνώστες, τα μεγάλα έργα μάς μεγαλώνουν, τα μεγάλα έργα, τα κλασικά, ενώνουν τους ανθρώπους, κρατούν όρθιο τον κόσμο, είναι σαν τα μεγάλα ιστορικά γεγονότα. Ο πολιτισμός είναι μια συνέχεια και μια αλληλεγγύη».

Και κάτι ακόμα: μεγάλα έργα δεν είναι μόνο αυτά που έχουν παγκόσμιο μέγεθος, οικουμενική απήχηση, διαχρονική αξία. Κάθε χώρα έχει τα δικά της μεγάλα έργα όπως έχει τα δικά της μεγάλα ιστορικά γεγονότα. Έργα που με την ποιότητα και τη δύναμή τους, με την αντοχή τους στον χρόνο κατέκτησαν την αναγνώριση και ξεπέρασαν το «μ’ αρέσει – δε μ’ αρέσει» της ατομικής φιλαρέσκειας και της συγκυριακής εξάρτησης. Έγιναν κλασικά και είναι αυτά που στηρίζουν τον πολιτισμό και που «μορφώνουν» τον άνθρωπο, τον οδηγούν δηλαδή από την αμορφία στη μορφή και από το σκοτάδι στο φως.