Το 1976 υπήρξε μια σημαδιακή χρονιά για την ελληνική εκπαίδευση, γιατί τότε κόπηκε κάθε δεσμός με το γλωσσοεκπαιδευτικό παρελθόν και θεσμοθετήθηκαν σημαντικές αλλαγές στο εκπαιδευτικό μας σύστημα, μια από τις οποίες ήταν η χρήση και η διδασκαλία της δημοτικής γλώσσας σ’ όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης. Το σύνολο σχεδόν των εκπαιδευτικών δέχτηκε με ενθουσιασμό τις μεταρρυθμίσεις.

Αλλά τις αλλαγές αυτές καλούνταν να υλοποιήσουν εκπαιδευτικοί (δάσκαλοι και καθηγητές) οι οποίοι ήταν εντελώς απροετοίμαστοι και ανεκπαίδευτοι. Συγκεκριμένα:

1. Εκτός από τους φιλολόγους που είχαν αποφοιτήσει από τη Φιλοσοφική Θεσσαλονίκης, όλοι οι άλλοι εκπαιδευτικοί δεν είχαν διδαχτεί τη δημοτική ούτε την είχαν διδάξει.
2. Κανένας φιλόλογος ή δάσκαλος δεν είχε επαφή με το αντικείμενο της διδακτικής της γλώσσας. Μέχρι τότε δίδασκαν απλά τη γραμματική της αττικής διαλέκτου.
3. Δεν υπήρχαν επιστημονικά βιβλία και περιοδικά που να ενημερώνουν δασκάλους και φιλολόγους για τις εξελίξεις της επιστήμης της Γλωσσολογίας και της διδακτικής της γλώσσας. Καλούνταν επομένως να διδάξουν ένα αντικείμενο του οποίου δε γνώριζαν ούτε το περιεχόμενο ούτε τη διδακτική μεθοδολογία.

Η πλειονότητα των φιλολόγων, που ήταν απόφοιτοι της Φιλοσοφικής Αθηνών, ακολουθώντας τους δασκάλους τους, ήταν φανατικοί καθαρευουσιάνοι, που τώρα καλούνταν να διδάξουν τη δημοτική, μια γλωσσική μορφή στην οποία δεν πίστευαν και την οποία θεωρούσαν κατώτερη από την καθαρεύουσα. Όφειλαν, λοιπόν, τώρα να προσαρμοστούν στη νέα πραγματικότητα και να μετατραπούν ταχύτατα σε δασκάλους της δημοτικής, γιατί διαφορετικά θα έμπαιναν στο περιθώριο. Κι αυτό επιτεύχθηκε, διότι:

1. Η Πολιτεία πήρε μια σειρά μέτρων, για να μπορέσουν οι εκπαιδευτικοί να ανταποκριθούν στη νέα πραγματικότητα, όπως α) εκδόθηκαν ταχύτατα διδακτικά βιβλία γραμμένα στη δημοτική, β) εφαρμόστηκε μια ταχύρρυθμη επιμόρφωση των εκπαιδευτικών, που αργότερα θα συστηματοποιηθεί με τη λειτουργία των σχολών επιμόρφωσης ΣΕΛΔΕ/ΣΕΛΜΕ, ΠΕΚ κ.λπ., γ) άρχισαν να εκδίδονται διάφορα εκπαιδευτικά περιοδικά, που πρόσφεραν μεγάλη βοήθεια σε θέματα επιστημονικής ενημέρωσης και σύγχρονων διδακτικών προσεγγίσεων. Ανάμεσά τους ξεχωριστή θέση έχει η Νέα Παιδεία, το μόνο περιοδικό της εποχής, που εξακολουθεί ακόμα να κυκλοφορεί. Πρόκειται για το μακροβιότερο εκπαιδευτικό περιοδικό από τη σύσταση του νεοελληνικού κράτους. Ιδρυτής και εκδότης υπήρξε ο Κ.Ν. Παπανικολάου, σύμβουλος τότε του Υπουργείου Παιδείας.
2. Την κατάργηση το 1982 του πολυτονικού συστήματος και την εισαγωγή του μονοτονικού ακολούθησε η συγγραφή των διδακτικών βιβλίων Η γλώσσα μου στο δημοτικό (1982), Η νεοελληνική γλώσσα στο Γυμνάσιο (1984) και η Έκθεση-έκφραση στο Λύκειο (1987).

Η κυκλοφορία των νέων διδακτικών βιβλίων για τη γλώσσα οδήγησε τον Κ. Παπανικολάου το 1983 στην έκδοση του περιοδικού Γλώσσα, με στόχο να ενημερώνονται οι δάσκαλοι και οι φιλόλογοι για τις σύγχρονες θεωρίες της Γλωσσολογίας και της διδακτικής της γλώσσας. Από αυτή την άποψη η προσφορά του περιοδικού υπήρξε μοναδική και ανεκτίμητη. Την ευθύνη του περιοδικού ανέλαβε αρχικά ο ίδιος ο Κ. Παπανικολάου, αλλά από τον επόμενο χρόνο ανέθεσε την αρχισυνταξία σε μένα, την οποία διατήρησα για πάνω από είκοσι χρόνια μέχρι το σταμάτημα της έκδοσης εξαιτίας οικονομικών προβλημάτων.

Στα είκοσι χρόνια της κυκλοφορίας του παρουσιάστηκαν όλες οι σύγχρονες θεωρίες για τη γλώσσα και τη διδακτική της. Αρθρογράφοι δεν ήταν μόνο Έλληνες, αλλά και ξένοι. Να σημειωθεί ότι το περιοδικό το προμηθεύονταν όλα τα τμήματα νεοελληνικών σπουδών των ξένων πανεπιστημίων. Ήταν το μοναδικό ανάλογο περιοδικό στον ελληνικό εκπαιδευτικό χώρο. Γι’ αυτό και υπήρξε το καταφύγιο όσων εκπαιδευτικών και γλωσσολόγων  φιλοδοξούσαν να αποτυπώσουν γραπτά τους  επιστημονικούς ή διδακτικούς τους προβληματισμούς. Υπήρξε επίσης μοναδικό βοήθημα για τους φοιτητές, που στο πλαίσιο του μαθήματος της γλώσσας όφειλαν να παρουσιάσουν μια εργασία σχετική με τη νεοελληνική γλώσσα.

Θα πρέπει βέβαια να σημειωθεί ότι το Τμήμα Γλωσσολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, με αρχηγό τον καθηγητή γλωσσολογίας Γ. Μπαμπινιώτη, πολέμησε με πρωτόγνωρη μανία τη γλωσσική μεταρρύθμιση, κινδυνολογώντας πως τάχα η νέα γενιά θα γίνει ανελλήνιστη με τη διδασκαλία της δημοτικής. Όμως η κινδυνολογία δεν πέρασε, αναγκάζοντας έτσι τον ίδιο το Γ. Μπαμπινιώτη να προσαρμοστεί στη νέα πραγματικότητα, διαστρεβλώνοντας όμως - όπου μπορούσε- τη μεταρρύθμιση και πετυχαίνοντας σήμερα να θεωρείται ο «εθνικός μας γλωσσολόγος». Δεν υπάρχει δημοσιογράφος που να μην τον συμβουλεύεται στα θέματα γλώσσας αυτόν τον σφοδρό πολέμιο της δημοτικής.

(Δείτε ΕΔΩ τα περιεχόμενα των τευχών των οποίων η ψηφιοποίηση έχει ολοκληρωθεί.)