[02/1/2022]
Εμείς, μπαμπά, θα συνεχίσουμε
του Γιάννη παρίση
Αποχαιρετήσαμε τον μπαμπά την ημέρα των γενεθλίων του, 1η Αυγούστου 2016. Θα γινόταν 81! Δεν πρόλαβε για λίγες μόνο μέρες. Έχω αμέτρητες φωτογραφίες από αυτή τη μέρα, χρόνο με το χρόνο, στο μεγάλο τραπέζι της Σκιάθου, με τούρτες και πολλά κεριά.
Δεν ήταν μικρός ο μπαμπάς, το ξέρω. Δεν ήταν πια νέος. Στον κόσμο μας χάνονται καθημερινά ακόμα και μωρά παιδιά και ο πόνος είναι αβάσταχτος. Τα ξέρω αυτά και άλλα χειρότερα. Κι όμως, διαρκώς σκέφτομαι ότι ήταν νωρίς. Είχε τόσα σχέδια ο μπαμπάς, τόσα πράγματα να κάνει ακόμα, να κάνουμε, δούλευε κάθε μέρα τόσο πολύ και γεννούσε ιδέες ασταμάτητα, που όταν ήσουν κοντά του σε έκανε να ξεχνάς τα χρόνια του. Έλεγες ότι θα ζει για πάντα.
Δεν θέλω να ακουστεί αλαζονικό. Ο μπαμπάς ήταν δάσκαλος. Και φρόντισε ακόμα και φεύγοντας, να μας μάθει κάτι τελευταίο: όσο το μυαλό μας λειτουργεί, είμαστε πάντα νέοι!
Χάρη στον μπαμπά, μεγαλώσαμε σ’ ένα σπίτι δίχως τοίχους. Με βιβλιοθήκες και βιβλία, με μουσικές και με ποίηση. Έτσι μάθαμε τον κόσμο, σ’ ένα σπίτι ανοιχτό στη σκέψη, στις ιδέες, στην ελευθερία, στη δημοκρατία. Σκιάθος, Χαλκίδα, Πειραιάς, Χαλάνδρι, Αγία Παρασκευή. Η διαδρομή του μοιάζει σύντομη αλλά δεν είναι. Σ’ όλα αυτά τα σπίτια, ο μπαμπάς ασταμάτητα διόρθωνε, έγραφε, σχεδίαζε μαθήματα, διάβαζε, άκουγε τον αγαπημένο του Θεοδωράκη. Πάντα πολύ ήρεμος, μειλίχιος, σχεδόν ατάραχος –εκτός αν κάτι συνέβαινε σ’ εμάς, παιδιά και εγγόνια. Θυμάμαι την έκπληξή μου όταν σε μία μόνο περίπτωση τον είδα να εκδηλώνει απίστευτη χαρά, σχεδόν να πανηγυρίζει: ήταν το καλοκαίρι του 1974. Τότε δεν ήξερα τι σήμαινε. Ο μπαμπάς είπε γελώντας: τώρα θα έχουμε διαβατήρια, θα πάμε ταξίδια. Και πήγαμε.
Του άρεσαν τα ταξίδια του μπαμπά, ειδικά τα αεροπορικά, τα χαιρόταν σαν μικρό παιδί. Φαίνεται, λοιπόν, πως έτσι έπρεπε να γίνει, να τον αποχαιρετήσω σ’ ένα αεροδρόμιο, ενώ έφευγε για διακοπές, κάνοντας σχέδια, όπως πάντα.
Εκτός από μπαμπάς ήταν και δάσκαλος για όλους μας. Δεν θα ξεχάσω ποτέ τις στιγμές που έζησα ως μαθητής του γ3 γυμνασίου, όταν μας έκανε Πλάτωνα και Αισχύλο. Στην εφηβική διάλεκτο, τη δική μου και των συμμαθητών μου, δεν ήταν ο γυμνασιάρχης μας, δεν ήταν ο καθηγητής των αρχαίων, ήταν ο «father», ο μπαμπάς όλων. Έχοντας ζήσει τον μπαμπά να διδάσκει, δεν είμαι καθόλου σίγουρος ότι κάνω σωστά αυτή τη δουλειά, κι ας διδάσκω ήδη 25 χρόνια. Το μάθημα που έκανε δεν θα το φτάσω ποτέ.
Αυτός ήταν ο μπαμπάς: ένας άνθρωπος που γεννήθηκε καλοκαίρι, έκανε το γάμο του καλοκαίρι και τελικά το καλοκαίρι χάθηκε – για να μην διαταράξει ποτέ το σχολικό έτος, ένας άνθρωπος που έφτασε 80 κι ακόμα είχε διάβασμα και πήγαινε σχολείο, σαν τα παιδιά ή τα εγγόνια του. Και δίδασκε ασταμάτητα: όταν κατάλαβε ότι δεν μπορεί πλέον να διδάσκει παιδιά, συνέχισε διδάσκοντας συναδέλφους, μεταδίδοντας σε όλους την αγάπη του για την ποίηση. Καθώς, λοιπόν τον έχουμε πάντα στον νου, ας θυμηθούμε μαζί του δύο μόνο στίχους του πιο αγαπημένου του ποιητή, του Οδυσσέα Ελύτη:
«Όλα χάνονται. Του καθενός έρχεται η ώρα.
Όλα μένουν. Εγώ φεύγω. Εσείς να δούμε τώρα.»
Εμείς, μπαμπά, θα συνεχίσουμε. Μακάρι και μέχρι τα ογδόντα...
Ο Γιάννης Παρίσης είναι καθηγητής φιλόλογος.
