25-02-2021
Με λύπη μας διαπιστώνουμε πως στο σύνολό τους τα αναρτημένα θέματα Ιστορίας στη σχετική ιστοσελίδα του ΙΕΠ για την Τράπεζα Θεμάτων, υλοποιώντας τις προβλέψεις της σχετικής νομοθεσίας, διαιωνίζουν, χωρίς καμιά προσπάθεια ανανέωσης, παρωχημένες μεθόδους αξιολόγησης που δίνουν έμφαση στην αποστήθιση και όχι στην ανάπτυξη της κριτικής και ιστορικής σκέψης. Οι μαθητές και οι μαθήτριες αντιμετωπίζονται ως συσσωρευτές πληροφοριών, ως «παπαγάλοι» περίκλειστων σωμάτων γνώσης, και αξιολογούνται μέσα από έναν ασφυκτικά επαναλαμβανόμενο και τυποποιημένο μηχανισμό ερωτημάτων παραδοσιακού τύπου. Ματαίως αναζητήσαμε στο σώμα των θεμάτων ερωτήματα που να διερευνούν τις ουσιώδεις αιτιακές συνάφειες των ιστορικών γεγονότων, τις συνέχειες/ασυνέχειες και τομές του ιστορικού χρόνου, τα κίνητρα δράσης των ιστορικών υποκειμένων, τις ηθικές διαστάσεις της ιστορίας. Στοιχεία εν πολλοίς που κεντρίζουν το ενδιαφέρον, την ανακαλυπτική διάθεση των μαθητριών και των μαθητών, ασκώντας τους/τες στο να κατανοούν το παρελθόν, στοχαζόμενοι/-ες για αυτό. Επαφίεται στους εκπαιδευτικούς να κινηθούν προς άλλες κατευθύνσεις με την επιλογή ανάλογων θεμάτων και ερωτήσεων στη Β΄ Ομάδα. Η εμπειρία όμως έχει δείξει ότι εδώ λειτουργούν εξισορροπητικά ως προς τη βαθμολογία σε σχέση με τα θέματα της Α΄ Ομάδας που απλώς κυνηγούν την ύλη. Ας θυμηθούμε τι έγινε στα σχολεία πριν λίγα χρόνια.
Διαπιστώνουμε πως το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα επιμένει να αντιμετωπίζει το μάθημα της Ιστορίας ως απομνημόνευση πληροφοριών μέσα από μια μονοδιάστατη ανάγνωση του παρελθόντος και να αξιολογεί μόνο στόχους γνωστικού περιεχομένου, αρνούμενο, έτσι, να υιοθετήσει καινοτόμες και εναλλακτικές διδακτικές προσεγγίσεις που χρησιμοποιούνται συστηματικά σε διεθνές επίπεδο. Ωστόσο, το μάθημα της Ιστορίας οφείλει πρώτιστα να καλλιεργεί την κριτική και ιστορική σκέψη, τον διάλογο και την έρευνα. Και αυτό μπορεί να επιτευχθεί με την καλλιέργεια δεξιοτήτων, όπως η επιχειρηματολογία, η τεκμηρίωση, η ανάπτυξη της αναλυτικής και συνθετικής ικανότητας, στοιχεία που απουσιάζουν παντελώς από τα μονότονα επαναλαμβανόμενα ερωτήματα της Τράπεζας Θεμάτων.
Ως Ο.Ι.Ε.Ε., θεωρούμε, για παιδαγωγικούς λόγους, εξόχως προβληματική τη λειτουργία της Τράπεζας Θεμάτων, καθώς δεν συνάδει με σύγχρονες διδακτικές προσεγγίσεις και πρακτικές, ενώ οδηγεί το μάθημα σε περαιτέρω απαξίωση στη συνείδηση των μαθητών/μαθητριών. Πολύ περισσότερο όταν η επιβολή της Τράπεζας Θεμάτων με αυτήν τη μορφή, λαμβάνει χώρα στις ιδιαίτερες συνθήκες διδασκαλίας που έχει επιβάλει η πανδημία. Τα τηλεμαθήματα, παρά τις όποιες προσπάθειες καταβάλλονται από τους διδάσκοντες και τις διδάσκουσες, ενίσχυσαν μια παραδοσιακού τύπου «μετωπική» διδασκαλία, αποδυναμώνοντας περαιτέρω τις προσπάθειες για ένα δυναμικό μαθησιακό περιβάλλον που θα αξιοποιεί συνεργατικές μορφές μάθησης⸱ διαδικασία που δύσκολα υλοποιείται μακριά από τις αίθουσες, ενώ υπονομεύονται ακόμη περισσότερο από το «κυνήγι» του χρόνου για «κάλυψη της ύλης».
Όμιλος για την Ιστορική Εκπαίδευση στην Ελλάδα
