Πότε-πότε περνώ από το κτήριο του Παιδαγωγικού τμήματος δημοτικής εκπαίδευσης του πανεπιστημίου Αθηνών (Ναβαρίνου 13), για να συναντήσω κανέναν παλιό φίλο. Και κάθε φορά φρίττω απ όσα αντικρίζω.
Άραγε υπάρχει κάτι που είναι καλύτερο στο είδος του από κάτι άλλο ή μήπως όλα είναι εξίσου καλά αλλά διαφορετικά; Υπάρχει κάτι που λέγεται ποιότητα και αποτελεί κριτήριο επιλογής και αξιολόγησης ή μήπως δεν υπάρχει, στο βαθμό που δεν είναι κάτι μετρήσιμο, και άρα ο καθένας μπορεί να θεωρεί καλό ή καλύτερο αυτό ή εκείνο κατά το γούστο του ή κατά το κέφι του;
Ο νυν Υπουργός Παιδείας είναι εχθρός της παπαγαλίας στο σχολείο, διαβάζω, όπως άλλωστε και οι προκάτοχοί του Υπουργοί. Φαίνεται όμως πως η παπαγαλία είναι σαν τη γραφειοκρατία. Όλοι την πολεμούν και την ξορκίζουν αλλά αυτή, εφτάψυχη, ζει και βασιλεύει.
Στις 11 Μαΐου 2013 με την τελετή απονομής των βραβείων και των επαίνων ολοκληρώθηκε για τη σχολική χρονιά 2012-2013 ο Πανελλήνιος Μαθητικός Διαγωνισμός Ιστορικού Ντοκιμαντέρ «Προσεγγίζουμε κριτικά το παρελθόν», που διοργάνωσαν το Μεταπτυχιακό πρόγραμμα «Ιστορική Έρευνα, Διδακτική και Νέες Τεχνολογίες» του Ιονίου Πανεπιστημίου, η επιστημονική ένωση «Νέα Παιδεία» και η ΕΡΤ.
Το πρώτο και σημαντικότερο στο μάθημα της Γλώσσας είναι η επιλογή των κειμένων τονίζουμε στους μαθητές, στους φοιτητές, στους εκπαιδευτικούς. Αλλά ακόμα και το καλύτερο κείμενο, συνεχίζουμε, μπορεί να απαξιωθεί από τον τρόπο μελέτης και επεξεργασίας του. Αυτό το πέτυχε φέτος, στην τελειότερη διάσταση, η Επιτροπή των Πανελλαδικών Εξετάσεων.
Τώρα που κόπασε κάπως ο θόρυβος θα ήθελα να διατυπώσω κάποιες απορίες, που μου δημιουργήθηκαν καθ όλη τη διάρκεια των πανελλαδικών εξετάσεων.
Μια από τις λόξες των φιλολόγων, αλλά και άλλων γραμματιζούμενων, είναι να ετυμολογούν νεοελληνικές λέξεις. Καμαρώνουν μάλιστα πολύ, όταν θυμούνται την ετυμολογία μιας σπανιόχρηστης συνήθως νεοελληνικής λέξης, η οποία βέβαια πρέπει να έχει αρχαιοελληνική προέλευση.
Στο τέλος του 19ου αιώνα οι καθαρευουσιάνοι αρχαϊστές λόγιοι, προσπαθώντας να διαμορφώσουν ένα γλωσσικό ιδίωμα που θα πλησίαζε την αττική διάλεκτο, είχαν φτάσει σε αδιέξοδο.
Οι φιλόσοφοι κατά καιρούς ανέπτυξαν θεωρίες που συχνά συνοψίζονται σε μια υπεραπλουστευμένη φράση, π.χ. ότι ο θεός πέθανε, ότι κάθε γιος θέλει να σκοτώσει τον πατέρα του και να ″πάρει″ τη μάνα του, ότι τα αφεντικά εκμεταλλεύονται τους εργάτες και θησαυρίζουν με την υπεραξία της εργασίας τους, ότι ο πλούτος είναι προϊόν αδικίας και κλοπής, ότι ο άνθρωπος είναι καταδικασμένος να είναι ελεύθερος (και άρα υπεύθυνος), ότι η κόλαση είναι ο άλλος / οι άλλοι, ότι ο θάνατος είναι η μόνη βεβαιότητα και άλλα πολλά. Στην εποχή μας έχουμε επίσης διάφορες θεωρίες και πρακτικές σημεία των καιρών.
Εδώ που έχουμε φτάσει, το πρώτο ζητούμενο είναι να καταφέρουμε να σταθούμε στα πόδια μας, ως χώρα και ως λαός, και σταδιακά να βγούμε από την κρίση, όχι γονατισμένοι, ούτε παραπαίοντας, αλλά όρθιοι και πιο ώριμοι: με μεγαλύτερη αυτογνωσία.
Σχολείο χωρίς διευθυντή. Πόσα σχολεία θα λειτουργούσαν υπό τέτοιο διοικητικό «κενό»; Αρκετά, απ ό,τι φαίνεται.
