Ο τόπος μας πέρασε δέκα πολύ δύσκολα χρόνια. Σ αυτά τα χρόνια τα είδαμε όλα: μαγαζιά να κλείνουν το ένα μετά το άλλο, την Αθήνα να ερημώνεται και να καίγεται, ανθρώπους να ψάχνουν για τροφή στους κάδους των σκουπιδιών και στα συσσίτια, άστεγους να κοιμούνται στα πεζοδρόμια, την επαιτεία να συναγωνίζεται την παραβατικότητα, την ανεργία να φτάνει στο ζενίθ και την ποιότητα ζωής μας να πέφτει στο ναδίρ.
Ο Γιάννης Τσαρούχης σε ανύποπτο χρόνο είχε πει «στην Ελλάδα είσαι ό,τι δηλώσεις». Προφανώς η διαπίστωσή του ήταν ειρωνική για τους Έλληνες αλλά συγχρόνως διατύπωνε το δόγμα της νέας εποχής, της μεταμοντέρνας και δεν αφορά μόνο την Ελλάδα αλλά είναι γενικό: το δόγμα του αυτοπροσδιορισμού.
Εμείς οι εκπαιδευτικοί την ξέρουμε από μέσα την εκπαίδευση, τη ζήσαμε και τη ζούμε, η γνώση μας είναι άμεση και βιωματική, όχι μόνο από διαβάσματα και πληροφορίες, οι πληγές της είναι και δικές μας πληγές.
Το φιλμάκι παρουσιάζει ένα νέο να οδηγεί το αμαξίδιο της ΑΜΕΑ αδελφής του. Είναι τόσα τα εμπόδια και η κίνηση, ώστε δεν μπορεί να διασχίσει το δρόμο, ενώ όλοι αδιαφορούν. Αγανακτισμένος ο νέος παίρνει ένα σφυρί και καταστρέφει ό,τι βρίσκει μπροστά του. Πράττει σωστά; Η βία που ασκεί είναι «καλή»;
Είναι αρκετά χρόνια τώρα που έχει κανείς την εντύπωση πως ακούει άναρθρες κραυγές, πως ίσως κάποιοι άνθρωποι αποφάσισαν να επιστρέψουν στα σπήλαια, πως ο πολιτισμός μας χωρίς αξίες πια άρχισε μια επικίνδυνη οπισθοδρόμηση και πορεύεται στην αυτοκαταστροφή του, πως το καράβι έχει αρχίσει να γέρνει, ενώ η ορχήστρα εξακολουθεί να παίζει και στα σαλόνια συνεχίζεται ο χορός, όπως τότε με τον Τιτανικό.
Ίσως δεν είναι ευρύτερα γνωστό ότι η Ευρωπαϊκή Eνωση διαθέτει και δικά της σχολεία για τα παιδιά των εργαζομένων στις διάφορες υπηρεσίες της, τα λεγόμενα Ευρωπαϊκά Σχολεία (Ecoles européennes), σχολεία ευέλικτα και ανοιχτά σε καινοτομίες.
Παρακολουθώ κι εγώ κατά δύναμη εδώ και καιρό την προσπάθεια του Υπουργού Παιδείας να προβεί κι αυτός με τη σειρά του στις δέουσες αλλαγές που θα καταξιώσουν την παρουσία του στο Υπουργείο και θα καταστήσουν ενδεχομένως την εκπαιδευτική διαδικασία περισσότερο σύμφωνη με τα σύγχρονα δεδομένα και ζητούμενα του καιρού και του τόπου μας.
Το θέμα της Έκθεσης που δόθηκε φέτος (2018) στις Πανελλαδικές Εξετάσεις ΓΕΛ φέρνει στη συζήτηση τον παιδευτικό σκοπό και ρόλο του σχολείου, που έχει σχεδόν λησμονηθεί πια και συρρικνώθηκε στο στενά και τυπικά εκπαιδευτικό.
Η Ιστορία δείχνει ότι οι χώρες, οι κοινωνίες, πορεύονται προς τον εκδημοκρατισμό τους με το χρόνο της η καθεμιά και με το ρυθμό της, με εμπόδια και παλινδρομήσεις.
Η σπουδή της Ιστορίας δε φωτίζει μόνο το παρελθόν, όπως νομίζουν πολλοί, ούτε αποτελεί περιδιάβαση σε νεκροταφείο ή σε μουσείο. Φωτίζει κυρίως το παρόν και μας βοηθάει να βλέπουμε κάπως καθαρότερα το μέλλον, ενισχύοντας την όραση με γνώση, ώστε να ενεργούμε πιο έγκαιρα και πιο σωστά. Όποιος ξέρει καλύτερα, σκέπτεται ορθότερα.
Κάθε άτομο γεννιέται με τη δυνατότητα να ακολουθήσει πολλούς δρόμους. Ποιο δρόμο θα πάρει τελικά θα εξαρτηθεί από το περιβάλλον μέσα στο οποίο αναπτύσσεται και τις ανάγκες, από τα ερεθίσματα που δέχεται και τα σημάδια που του αφήνουν, από τυχαίους παράγοντες και περιστατικά.
Ο Ουμπέρτο Έκο έγραψε κάπου ότι η παγκόσμια λογοτεχνία αρχίζει με έναν καβγά και ο καβγάς γίνεται για μια γυναίκα...
Η Ελλάδα δεν είναι από τα ιδρυτικά κράτη, είναι όμως από τα παλαιότερα μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) και το βασικό επιχείρημα για την ένταξή της, για την οποία υπήρχαν αντιρρήσεις, ήταν «ο εξέχων ρόλος της Ελλάδος στη διαμόρφωση του ιστορικού δημοκρατικού γίγνεσθαι, πράγμα που επιβεβαιώνεται από την πληθώρα των ελληνικών όρων στην έκφραση της σύγχρονης πολιτικής σκέψης» (βλ. Βαλερί Ζισκάρ ντ Εστέν, EUROPA, Εκδ. Παπαζήση, 2015, σελ.28).
Υπάρχουν κάποιοι γνωστοί άγνωστοι, όπως συνήθως τους αποκαλούν, άλλως αναρχικοί ή αντιεξουσιαστές και κοινώς μπαχαλάκηδες, που κάθε τόσο, με έδρα τα Εξάρχεια ή το Πολυτεχνείο και άλλα πανεπιστημιακά άβατα, αναστατώνουν την Αθήνα με επιθέσεις και καταστροφές, συγκρούονται με αστυνομικούς, σαν χουλιγκάνοι αντίπαλων ομάδων ή σαν παιδιά που παίζουν πετροπόλεμο, χωρίς το κράτος να αντιδρά ενεργώντας ως εξουσία, για άγνωστους λόγους.
Άλλο είναι το 1982 και άλλο το 2017. Τα χωρίζουν τα 35 χρόνια που παρεμβάλλονται.
Αν (λέω αν) πράγματι μπαίνουμε σε τροχιά εξόδου (έστω μακροπρόθεσμης) από την κρίση, αν πράγματι αρχίζει να φαίνεται κάποιο φως (έστω αμυδρό) στην άκρη του τούνελ, θα πρέπει αφού πρώτα μαζέψουμε τα κομμάτια μας και ανασυνταχτούμε, να δείξουμε πως όλη αυτή η περιπέτεια, που διαρκεί συνεχώς επιδεινούμενη οχτώ χρόνια τώρα και που έχει βυθίσει την Ελλάδα στην έσχατη ταπείνωση και τους Έλληνες στην έσχατη εξαθλίωση, κάτι άφησε πίσω της, κάτι θετικό για την περαιτέρω πορεία της χώρας, κάτι σαν ιστορικό μάθημα για τους νεότερους και για τους επιγιγνομένους.
Ενα νέο δόγμα που δυναστεύει πλέον τη ζωή μας είναι το δόγμα του τεχνολογικού εκσυγχρονισμού για τα κράτη και για τα άτομα. Εκόντες άκοντες είμαστε υποχρεωμένοι να παρακολουθούμε την τεχνολογική εξέλιξη και να προσαρμοζόμαστε στα κελεύσματά της και στα εκάστοτε νέα επιτεύγματά της.
Το θέλω δε θέλω είναι «εγώ», το πρέπει δεν πρέπει είναι «υπερεγώ». Το πρώτο ζευγάρι είναι φύση (nature), έμφυτο, το δεύτερο είναι αγωγή (culture), επίκτητο.
Όταν οι εικόνες δακρύζουν, όταν η Παναγία εμφανίζεται στα τζάμια, όταν ο κόσμος συνωστίζεται για να αποκτήσει το «αθάνατο νερό» ή το νερό που θεραπεύει τάχα τον καρκίνο, όταν ο κόσμος πιστεύει ότι κάποιος θα σκίσει το μνημόνιο και θα επαναφέρει τη χώρα, την οικονομία, τους μισθούς, τις συντάξεις, τη ζωή στο προ της κρίσης καθεστώς, όταν ο κόσμος πιστεύει ότι κάποιος, πουλώντας τεχνολογία του θεού Απόλλωνα στον Ομπάμα, κέρδισε απεριόριστα χρήματα με τα οποία θα πληρώσει το ελληνικό χρέος, όταν ζουν οι κατάρες, οι όρκοι, τα ξόρκια, τα μάγια, τα ζώδια, τα ξωτικά, τα τάματα, οι συναλλαγές με το θεό και με τους αγίους, όταν κυριαρχεί η μυθική επένδυση της Ιστορίας, όταν η μαγκιά και το νταηλίκι, οι κραυγές και τα συνθήματα γίνονται επιχειρήματα, όταν ο άκρατος και άκριτος ελληνοκεντρισμός, οι ιδεοληψίες, οι αυταπάτες καθορίζουν την πορεία του τόπου, όταν…όταν… τότε σίγουρα κάτι δεν πάει καλά.
